Jeśli chcesz być informowany/a na bieżąco o wydarzeniach prosto z Homo Faber, zapisz się do naszego newslettera.
Strona główna > Projekty > Projekty > Objazdowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie
Poniedziałek | Wtorek | Środa | Czwartek
Projekcje odbywają się w Akademickim Centrum Kultury „Chatka Żaka”, ul.Radziszewkiego 16
Piątek | Sobota | Niedziela
Projekcje odbywają się w siedzibie Stowarzyszenia Homo Faber, ul.Krakowskie Przedmieśce 39
Poniedziałek 01.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Rosja, wojna i Rosja
Godzina: 16:00
211: Anna
Włochy
Reżyseria: Paolo Serbandini, Giovanna Massimetti
Rok produkcji: 2008
Przewodnikami Paolo Serbandiniego i Giovanny Massimetti w tej opowieści o 20 latach najnowszej historii Rosji są dziennikarze, Anna i Aleksander Politkowscy. Anna i Sasza byli niegdyś małżeństwem. Oboje zdobyli sławę i odegrali znaczącą rolę w dziejach wolności słowa w Rosji, każde z nich jednak w innym momencie. Sasza to ikona epoki glasnosti, gospodarz telewizyjnego programu sowieckiej telewizji, w którym po raz pierwszy prawdziwy obraz kraju nie był przesłaniany propagandową zasłoną. Program przyniósł Saszy popularność, wybrano go nawet do Parlamentu, po upadku ZSRR jednak jego gwiazda przygasła, a w centrum uwagi znalazła się Anna, ze swoimi reportażami z Czeczenii i demaskatorskimi artykułami o reżimie Putina. Współczesne zdjęcia z opowieścią Aleksandra oraz relacjami córki, przyjaciół i kolegów po fachu Politkowskich przeplatają się w dokumencie Serbandiniego i Massimetti z dwoma wspaniałymi wywiadami z Anną, nagranymi przez włoskich filmowców w 2003 i 2004 roku. Anna Politkowska była dwieście jedenastym dziennikarzem zamordowanym w Rosji od 1991 roku.
Godzina: 18:00
Bez słów
Dadumebulebi
Czas trwania: 12'
Gruzja
Reżyseria: Salome Jashi
Rok produkcji: 2009
Wojna w Gruzji w 2008 roku spowodowała śmierć przynajmniej kilkuset osób i wysiedlenie kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców Osetii Południowej. W jaki sposób przedstawić tragedię rodzin, które straciły bliskich, tysięcy mieszkańców zmuszonych opuścić swoje domy, walczących żołnierzy, niepojmujących sytuacji dzieci? Salome Jaszi udało się odpowiedzieć na to pytanie w sposób, który mało kogo pozostawia obojętnym, choć na ekranie nie widać wojennych okropności. Jej krótki film opiera się na ciekawym pomyśle formalnym: stajemy się świadkami tragedii, choć sami jej nie zobaczymy.
Zaginieni
Missing Lives: Disappearances and Impunity in the North Caucasus
Czas trwania: 14'
Rosja, USA
Reżyseria: Zarema Mukusheva
Rok produkcji: 2008
Ten wstrząsający film został wyprodukowany przez nowojorską organizację WITNESS, od lat wykorzystującą zapis audiowizualny do demaskowania najbardziej rażących naruszeń praw człowieka. Współpracę z WITNESS przy produkcji „Zaginionych" podjęło Międzynarodowe Stowarzyszenie „Memoriał", wiodąca rosyjska organizacja obrony praw człowieka. Film prezentuje relacje świadków, opowiadających o okrucieństwach, jakich dopuszczali się rosyjscy żołnierze, o torturach i gwałtach, o porwaniach i zaginięciach, do których wciąż dochodzi na północnym Kaukazie. Tak w dalszym ciągu wygląda rzeczywistość w Czeczenii. Bohaterowie tego filmu nie pragną zemsty. Chcą tylko, aby ich cierpienie nie zostało zapomniane. WITNESS udziela im głosu.
BLOK: Ameryka Łacińska
Godzina: 18:40
Malowana wyspa
Repintando Cuba
Czas trwania: 10'
Szwecja
Reżyseria: RåFILM Filmmakers collective
Rok produkcji: 2009
Pięćdziesięciolecie rewolucji na Kubie zaowocowało wieloma wzniosłymi przemówieniami braci Castro o doskonałości systemu, pięknie odnowionymi frontonami kilku budynków w centrum rozpadającej się Hawany i cudownymi uśmiechami na twarzach ludzi, biorących udział w okolicznościowych wiecach. Maria i Juan, bohaterowie tego dziesięciominutowego filmu, odsłaniają przed nami prawdę o Kubie bez propagandowego sztafażu: o tym, jak wygląda codzienne życie, o tym, że zabicie człowieka jest karane lżej niż nielegalny ubój krowy i o tym, że za kontaktowanie się z cudzoziemcami są skazani na areszt domowy. Krótki, zapadający w pamięć film o prawdziwym Santiago de Cuba podsumowuje zdanie wypowiedziane przez jednego z bohaterów: „Nie mówię nic przeciwko systemowi - mówię po prostu prawdę".
Aló Presidente!
La Minaccia
Czas trwania: 86'
Włochy
Reżyseria: Silvia Luzi, Luca Bellino
Rok produkcji: 2008
Twórcy filmu mogli przez kilka miesięcy obserwować zza kulis powstawanie najpopularniejszego wenezuelskiego talk-show, którego najważniejszym gościem jest gospodarz - Hugo Chavez. Program, podczas którego El Presidente z upodobaniem pokazuje się na tle dymiących kominów rafinerii (symbol i źródło jego potęgi), to niezwykle widowiskowe socjotechniczne narzędzie, znakomicie sprawdzające się w kraju telenoweli. Chavez dzieli i rządzi z telewizyjnego ekranu: zwalnia ministrów, nacjonalizuje przemysł, demaskuje knowania, wysyła wojska, zapowiada wielkie zmiany. Porusza się helikopterem, dzięki czemu jest zawsze wypoczęty. Tymczasem rzeczywistość na poziomie ulicy w Caracas wygląda nieciekawie. Projekty społeczne, którymi puszy się Chavez, okazują się potiomkinowskimi wioskami. Szumnie zapowiadana powszechna opieka zdrowotna opiera się na najnowszym produkcie eksportowym reżimu Castro, jakim Kuba płaci za wenezuelską ropę - na kubańskich lekarzach, którzy za swoją pracą otrzymują tylko dach nad głową i wyżywienie. Dramatycznym problemem jest też wszechobecna przemoc - codziennie w strzelaninach ginie ponad dziesięć osób. O tym nie usłyszymy jednak w „Aló, Presidente!"
Godzina: 20:15
Ziemia cenniejsza niż złoto
Under Rich Earth
Czas trwania: 92'
Kanada, Ekwador
Reżyseria: Malcolm Rogge
Rok produkcji: 2008
Mieszkańcy niewielkiej wioski Junin w ekwadorskiej dżungli stają do walki z kanadyjską korporacją, zamierzającą stworzyć na ich ziemi gigantyczną kopalnię miedzi. Obiecując nowe miejsca pracy i nie stroniąc od przekupstwa, zagraniczni inwestorzy doprowadzają do podziału społeczności na „górników" i „ekologów". Mnożą się kolejne incydenty, których celem jest zastraszenie przeciwników budowy kopalni. Obojętna postawa władz prowadzi do eskalacji konfliktu. W jednej z najbardziej zapadających w pamięć sekwencji filmu banda ochroniarzy wysłanych przez korporację dla uciszenia niepokornych zostaje wspólnymi siłami społeczności wzięta do niewoli podczas brawurowej, ale wolnej od przemocy akcji obywatelskiego oporu. Film Malcolma Rogge to rzadki przykład dokumentu społecznie zaangażowanego wolnego od ideologicznego zacietrzewienia i jednocześnie naprawdę podnoszącego na duchu. Mieszkańcom Junin udało się dokonać rzeczy na pozór niemożliwej: zjednoczyć się i pokonać giganta, dysponującego najpotężniejszą bronią na Ziemi - pieniędzmi.
Wtorek 02.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Afryka mówi
Godzina: 16:00
Ciotki
Rough Aunties
Czas trwania: 103'
Wielka Brytania
Reżyseria: Kim Longinotto
Rok produkcji: 2008
WATCH DOCS pozostaje wierny filmom Kim Longinotto, laureatki naszej nagrody w 2003 roku, jak ona pozostaje wierna najlepszym cechom swojego stylu, stanowiącego nową jakość w historii cinema vérité. „Ciotki" to piąty dokument Longinotto, jaki prezentujemy warszawskiej publiczności. Jak zwykle jest on pełnym autentyzmu, ciepłym, ale nie sentymentalnym portretem kobiet, które mają dość siły, żeby zmieniać społeczeństwo. Thuli, Mildred, Sdudla, Eureka i Jackie z pozarządowej organizacji Bobbi Bear niosą pomoc krzywdzonym i wykorzystywanym seksualnie dzieciom w Durbanie. Trudno wyobrazić sobie trudniejsze zadanie- zewsząd otaczają je: przemoc, nędza, rasizm, korupcja i apatia. Ale trudno przecenić siłę zgranego żeńskiego zespołu. Nie rozbijają go ani polityka, ani różnice w pochodzeniu społecznym i rasowym, jednoczy zaś przyjaźń i głębokie, spokojne przekonanie o sensie podejmowanych wspólnie działań. Longinotto potrafi mówić o najtrudniejszych sprawach z wrażliwością, współczuciem i nadzieją, ale też z wyzwalającą szczerością.
Godzina: 18:00
Mój sąsiad, morderca
My Neighbor My Killer
Czas trwania: 80'
USA, Francja
Reżyseria: Anne Aghion
Rok produkcji: 2009
Czy umielibyście przebaczyć sąsiadom, którzy wymordowali Waszą rodzinę, a teraz znów mają mieszkać w domu obok? W Rwandzie takie pytanie ma zasadnicze znaczenie dla przyszłości całego społeczeństwa. W 1994 roku z rąk setek tysięcy Hutu w ciągu stu dni zginęło tu co najmniej 800 000 Rwandyjczyków z mniejszościowej grupy Tutsi. Przez niemal dekadę Anne Aghion dokumentowała na taśmie filmowej przebieg zainicjowanego przez rząd procesu rekoncyliacyjnego - działalność Trybunałów Gacaca, gdzie pod gołym niebem lokalne społeczności same sądzą winnych, dochodzą do prawdy i mają zmierzać do pojednania. W ramach tego wielkiego społecznego eksperymentu przestępcy, którzy przyznali się do udziału w ludobójstwie, są zwalniani z więzienia, a bliskich ich ofiar prosi się, by udzielili im przebaczenia i ponownie przyjęli w swych miejscowościach jak sąsiadów. Na przykładzie małej wiejskiej społeczności Aghion ukazuje ten pełen emocji i napięć proces, który jednak - oglądany z bliska - trudno nazwać procesem pojednania. Czy nie przynosi on tylko ocalałym kolejnych cierpień? Z drugiej strony - czy istnieje dla Rwandy jakieś inne wyjście?
BLOK: Stany Zjednoczone
Godzina: 19:30
Amerykanin w PRL-u
Czas trwania: 43'
Polska
Reżyseria: Piotr Morawski, Ryszard Kaczyński
Rok produkcji: 2009
27 czerwca 1964 roku przyjechał do Polski z pięciodniową wizytą Robert Kennedy, amerykański prokurator generalny i minister sprawiedliwości, brat zamordowanego siedem miesięcy wcześniej prezydenta Johna Kennedy'ego. Była to wizyta prywatna, z żoną i trójką dzieci, u spowinowaconej z Kennedy'mi rodziny Radziwiłłów. Jednak trudno mówić o prywatności, gdy na ulicach zbierają się wiwatujące na cześć amerykańskich gości tłumy. Ci zachowują się swobodnie, przyjmują kwiaty i listy, bawią się nawet na przygodnie napotkanym weselu w restauracji „Krokodyl" i w studenckim klubie „Stodoła". Odwiedzają też Kraków, a na Jasnej Górze spotykają się z Kardynałem Wyszyńskim. Jesteśmy jednak w PRL-u, zatem krok w krok za nimi podąża... SB. W swoim filmie Morawski i Kaczyński łączą ciekawy archiwalny materiał ikonograficzny z materiałami z operacyjnych teczek PRL-owskiej służby. Ze współczesnych wywiadów zaś dowiadujemy się na przykład, że żołnierz, który zbyt serdecznie przywitał się z Kennedym na warszawskim Nowym Świecie, musiał na zawsze pożegnać się ze służbą...
Godzina: 20:25
Człowiek, który pokonał Pentagon
The Most Dangerous Man in America
Czas trwania: 94'
USA
Reżyseria: Judith Ehrlich, Rick Goldsmith
Rok produkcji: 2009
Daniel Elsberg przez wiele lat był jednym z najbardziej efektywnych „jastrzębi" Pentagonu. Jako filar korporacji RAND (elitarnego sztabu doradców Departamentu Obrony), o wojnie w Wietnamie wiedział wszystko - tym bardziej, że jako ochotnik spędził kilka miesięcy na pierwszej linii frontu. W 1971 roku decyduje się na ujawnienie prasie ściśle tajnych dokumentów, demaskujących publiczne kłamstwa i hipokryzję kolejnych prezydentów USA, którzy kontynuowali wojnę w Wietnamie głównie po to, by „uniknąć niewygodnej kompromitacji". Po przekazaniu dokumentów redakcji „New York Timesa", Elsberg znika. Nixon ogłasza go „najniebezpieczniejszym człowiekiem w USA" i pod pozorem ochrony tajemnicy państwowej doprowadza do wstrzymania druku nowojorskiej gazety. Tymczasem Elsberg gorączkowo szuka w całej Ameryce kolejnych wydawców. Kiedy w końcu wpada w ręce FBI, opinia publiczna domaga się już głowy Nixona. Ten podejmie jeszcze ostatnią próbę uratowania swojej pozycji, która przejdzie do historii jako Afera Watergate... Film Judith Ehrlich i Ricka Goldsmitha ogląda się jak rasowy szpiegowski thriller, w którym niespodziewane zwroty akcji budują napięcie aż do satysfakcjonującego finału. W ten fascynujący sposób opowiedziane zostały jedne z najważniejszych wydarzeń w amerykańskiej historii wolności słowa i obywatelskiego nieposłuszeństwa. Wydarzenia, których sens jest dziś niezwykle aktualny.
Środa 03.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Afryka mówi
Godzina: 16:00
Zabójcza okazja
Devil's Bargain: A Journey Into the Small Arms Trade
Czas trwania: 89'
Kanada
Reżyseria: Shelley Saywell
Rok produkcji: 2008
Współczesny handel bronią to milionowe kontrakty dla wielkich firm i cierpienie milionów ludzi w krajach, gdzie życie ludzkie jest warte tyle, co karabinowy pocisk. Wciągający niczym szpiegowski thriller film Shelley Saywell śledzi drogę, jaką przebywa współcześnie produkowana broń krótka - prawdziwa broń masowego rażenia naszych czasów. Od premiery w błysku fleszy na targach „techniki militarnej", gdzie hostessy tulą do siebie nowe modele karabinów, po Kongo, Somalię czy Irak - kraje, w których broń jest artykułem codziennego użytku. Jeden z głównych bohaterów tego filmu to najsłynniejszy na świecie handlarz bronią - Rosjanin Wiktor But, którego zdezelowane samoloty pamiętające czasy Breżniewa pojawiają się wszędzie tam, gdzie szykuje się nowy konflikt, niejednokrotnie dostarczając wyposażenie obu jego stronom. Jeszcze niedawno But był sprzymierzeńcem USA - pośredniczył m.in. w gigantycznej operacji przerzutu broni pozostałej z wojny w byłej Jugosławii do Iraku. Dziś znów jest na amerykańskiej czarnej liście, za sprawą kontraktu na dostawy dla powiązanej z narkobiznesem lewicowej kolumbijskiej partyzantki FARC.
Godzina: 17.45
Dzień sądu. Bitwa o Międzynarodowy Trybunał Karny
The Reckoning: The Battle for the International Criminal Court
Czas trwania: 95'
USA
Reżyseria: Pamela Yates
Rok produkcji: 2009
Prawa człowieka nie są wewnętrzną sprawą poszczególnych państw. Jeśli w którymś z nich nie ma możliwości albo woli politycznej ścigania zbrodniczych tyranów, powinna wkroczyć sprawiedliwość międzynarodowa. Wiek XX - wiek krwawych dyktatur - symbolicznie zamknęło utworzenie w 1998 roku Międzynarodowego Trybunału Karnego (w praktyce Trybunał rozpoczął działalność parę lat później) - stałego, niezawisłego sądu, powołanego do wymierzania sprawiedliwości oskarżonym o ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości i zbrodnie wojenne. Autorzy filmu przez niemal trzy lata obserwowali przy pracy prokuratora Trybunału - Luisa Moreno Ocampo i jego ekipę. W tym czasie Ocampo wszczął postępowanie przeciwko przywódcom ugandyjskiej Lord's Resistance Army i czterem kongijskim watażkom (trzech z nich siedzi już w areszcie w Hadze), a także wystawił nakaz aresztowania prezydenta Sudanu i trzech innych osób w związku z ludobójstwem w Darfurze. Największym problemem Trybunału pozostaje brak uznania przez niektóre światowe potęgi - przede wszystkim USA.
BLOK: Stany Zjednoczone
Godzina: 19:30
Kapelan domu śmierci
At the Death House Door
Czas trwania: 98'
USA
Reżyseria: Steve James, Peter Gilbert
Rok produkcji: 2008
Bohaterem filmu Petera Gilberta i Steve'a Jamesa jest Carroll Pickett - pastor, który przez piętnaście lat był kapelanem celi śmierci osławionego więzienia „Walls" w teksańskim Huntsville. Pickett towarzyszył w ostatniej drodze dziewięćdziesięciu pięciu więźniom, którzy zostali w majestacie prawa uśmierceni zastrzykiem trucizny. Dla wielu był jedynym człowiekiem, z którym mogli szczerze porozmawiać. Każda egzekucja była dla niego osobistą tragedią. Przepełniony bólem, za każdym razem nagrywał na własny użytek przebieg dnia, w którym przyszło mu pełnić swoją niewdzięczna służbę. Niekiedy był pewien, że wyrok został wydany na niewłaściwego człowieka... Tak było w przypadku Carlosa De Luny, skazanego za morderstwo podczas napadu na stację benzynową. Współcześnie prowadzone przez dziennikarzy „The Chicago Tribune" śledztwo potwierdza intuicję Picketta - De Luna, którego kolejne apelacje nie znalazły uznania w oczach gubernatora Teksasu, nie popełnił przypisanej mu zbrodni. Jego siostra nie potrafi sobie wybaczyć, że nie umiała ocalić mu życia. Razem z Pickettem zaczyna działać na rzecz zakazu kary śmierci - kto mógłby mieć większe od nich prawa i silniejszą determinację, by walczyć o życie skazanych?
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 21:00
Z serca Odessy
From the Heart of Odessa
Czas trwania: 60'
Ukraina, Holandia
Reżyseria: André Schreuders
Rok produkcji: 2007
Bohaterem filmu Anré Schreudersa jest Alec Kopyt - mieszkający w Amsterdamie muzyk rodem z Odessy, który na zaproszenie przyjaciela wraca na Ukrainę, by znów jak za dawnych lat śpiewać na Mołdawiance blatniackie piosenki. Wędrując wraz z Alecem po miejscowych bazarach, zaułkach i podwórkach, poznajemy całą galerię odeskich postaci - handlarzy, uliczników, złodziejaszków, alkoholików. Wszystkich tu łączy zamiłowanie do knajackiego folkloru rodem z opowiadań Babla. Na Mołdawiance żyje się dziś niemal w takich samych warunkach jak przed wojną - drewniane domy trzymają się pionu tylko z przyzwyczajenia, a kanalizacja pozostaje wciąż niedostępnym dla większości luksusem. Poszukiwania „serca Odessy" skończą się w typowo odeski sposób: Alecowi co prawda uda się w końcu skompletować odpowiedni zespół i przeprowadzić próby, ale planowany występ nigdy nie dojdzie do skutku... „Z serca Odessy" to bardzo osobisty film, także dzięki sposobowi realizacji. Ekipa zdjęciowa ograniczała się do samego reżysera, dzięki czemu mógł on nawiązać ze swoimi bohaterami bliski, bezpośredni kontakt.
Czwartek 04.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka")
BLOK: Wielkie Chiny
Godzina: 16:00
Pożegnanie ze strachem
Jigdrel
Czas trwania: 25'
Szwajcaria
Reżyseria: Dhondup Wangchen
Rok produkcji: 2008
Pekin obiecywał światu, że igrzyska olimpijskie zmienią Chiny na lepsze, przynosząc większe poszanowanie praw człowieka, Dhondup Łangczen postanowił zaś pokazać, jak widzą to Tybetańczycy. Swoim rozmówcom zostawiał wybór: mogli ukryć twarze lub mówić prosto do kamery. Większość, choć w ChRL prawda potrafi być najkrótszą ścieżką do więzienia, rzucała wyzwanie strachowi. Przedolimpijskie badanie opinii publicznej okazało się portretem społeczności tybetańskiej w przeddzień największych w historii protestów przeciwko chińskim rządom. Zdjęcia zdołały przekroczyć granicę, ale nie ich autor, który czeka właśnie na wyrok za pożegnanie ze strachem.
Rebiya Kadeer - wróg publiczny nr 1
Chinys Staatsfeindin Nr. 1 - Rebiya Kadeers Kampf für die Uiguren
Czas trwania: 52'
Niemcy
Reżyseria: Sylvia Nagel
Rok produkcji: 2009
Film Sylvii Nagel jest hołdem złożonym niezwykłej kobiecie, która odważyła się rzucić wyzwanie chińskim władzom, występując w obronie Ujgurów - muzułmańskiej mniejszości, zamieszkującej północno-wschodnie Chiny. Rebiya Kadeer na początku lat 90. dorobiła się ogromnej fortuny, stając się jedną z najbogatszych osób w kraju. Jej firma - Akida - działa głównie na terenie Chin, Rosji i Kazachstanu. Od wielu lat Rebiya angażuje się w działalność charytatywną na rzecz ujgurskich kobiet, pomagając im w zakładaniu własnych firm. Za otwartą krytykę władz na forum chińskiego parlamentu w 1999 roku została skazana na pięć lat więzienia. W 2005 roku zwolniono ją przed upływem kary. Formalnie - z powodu złego stanu zdrowia, w praktyce - za sprawą dyplomatycznych nacisków rządu USA. Trzy dni po zwolnieniu Kadeer wyjechała do USA, gdzie mieszka do dziś. W Chinach pozostały jednak jej dzieci - trzech synów oskarżonych o przestępstwa zagrażające bezpieczeństwu państwa siedzi w tej chwili w więzieniu. Choć Rebiya od lat publicznie opowiada się za pokojowymi rozwiązaniami, w lipcu tego roku władze Chin oskarżyły kierowany przez nią Światowy Kongres Ujgurów o inspirowanie zamieszek, w wyniku których zginęło kilkaset osób.
Godzina: 17:45
Petenci
Petition - La Cour des Plaignants
Czas trwania: 124'
Chiny, Francja
Reżyseria: Zhao Liang
Rok produkcji: 2009
Film Zhao Lianga ukazuje dzisiejsze Chiny z niezwykłej perspektywy. To prawdziwy hołd złożony ludziom, którzy zdecydowali się rzucić wyzwanie systemowi. Zhao Liang przez kilkanaście lat obserwował „petentów" - Chińczyków z prowincji przyjeżdżających do Pekinu, by w jedyny dozwolony prawem sposób zaprotestować przeciwko niesprawiedliwości, która spotkała ich ze strony nieuczciwych urzędników. W specjalnym biurze mogą złożyć petycję do władz centralnych, które teoretycznie powinny wszcząć postępowanie wobec swych lokalnych przedstawicieli. Miesiącami, a nawet latami oczekując na sprawiedliwość, która nigdy nie nadchodzi, petenci zakładają w okolicy miasteczko namiotowe. Większość z nich nie wraca do domów, ponieważ na miejscu grożą im szykany lub śmierć. Nie mogąc doczekać się jakiegokolwiek rozwiązania, spędzają po kilkadziesiąt lat, żyjąc na marginesie społeczeństwa. Reżyser z wielką delikatnością, choć nie unikając trudnych pytań, portretuje niezwykłych bohaterów, których jedyną bronią w walce z gigantyczną machiną państwową jest solidarność i osobista godność.
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 20:00
Heroina w Kabulu
Addicted in Afghanistan
Czas trwania: 75'
Wielka Brytania, Afganistan
Reżyseria: Jawed Taiman
Rok produkcji: 2009
Afganistan to jeden z największych na świecie producentów i eksporterów opiatów. Polityka narkotykowa państw Zachodu skupia się raczej na zagrożeniach, jakie heroina niesie dla obywateli „pierwszego świata", podczas gdy w samym Afganistanie rośnie rzesza uzależnionych, których liczbę ocenia się na ponad milion. Autor filmu przez rok obserwował dwóch zmagających się z wyniszczającym nałogiem piętnastolatków - Jabara i Zahira. Żaden z nich nie ma właściwie szans na porzucenie heroiny, która dostępna jest praktycznie wszędzie. Obaj są stałymi bywalcami ruin radzieckiego ośrodka kultury, gdzie pośród zniszczonych socrealistycznych fresków spotykają się kabulscy narkomani. Rządowa pomoc dla uzależnionych ogranicza się do zamykania ich w miejscach odosobnienia. Rodzina też nie stanowi żadnego oparcia - rodzice często sami są wieloletnimi konsumentami opium i heroiny. Życie chłopców ogranicza się do nieustannego kombinowania, jak zdobyć pieniądze potrzebne na kolejny strzał, i chwil oszołomienia, pozwalających pomarzyć o innej rzeczywistości.
Godzina: 21:20
Mama, Tata, Bóg i Szatan
Czas trwania: 40'
Polska
Reżyseria: Paweł Jóźwiak-Rodan
Rok produkcji: 2008
Nic dziwnego, że student reżyserii, Paweł Jóźwiak-Rodan, zrobił film o swoich rozwiedzionych rodzicach. W istocie trudno o lepszy temat, gdy ma się ojca libertyna i antyklerykała, autora grafomańskich powieści erotycznych i ultrakatolicką matkę śpiewaczkę, aktywnie wspierającą Radio Maryja. Nie popadając w pułapkę nadużywania tego kontrastu postaw jako zbyt łatwej metafory podziałów polskiego społeczeństwa, reżyser podejmuje niełatwą próbę zrozumienia, dlaczego jego rodzice byli kiedyś razem i dlaczego się rozstali. Jest to zarazem filmowa podróż w poszukiwaniu własnej tożsamości.
Piątek 05.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Wciąż na Bliskim Wschodzie
Godzina: 16:00
B'Tselem: kamery dla Palestyńczyków
B'Tselem Camera Distribution Project
Czas trwania: 4'
Wielka Brytania
Reżyseria: Mick Csáky
Rok produkcji: 2009
Ten krótki film jest prezentacją projektu izraelskiej organizacji pozarządowej B'Tselem, propagującej wideo-aktywizm. B'Tselem rozdaje Palestyńczykom małe kamery cyfrowe, którymi można z ukrycia łatwo rejestrować naruszenia praw człowieka, jakich dopuszczają się wobec nich izraelscy żołnierze. Film ukazuje dwa przykłady takich nagrań, które udało się nagłośnić w mediach i w konsekwencji doprowadzić do postawienia winnych przed sądem.
Mój tata jest męczennikiem
Papa is een martelaar
Czas trwania: 50'
Holandia
Reżyseria: Daisy Mohr
Rok produkcji: 2008
Państwo w państwie stworzone przez Hezbollah w południowym Libanie. Twórcom filmu udało się zajrzeć za kulisy trwającego od dziesięcioleci libańskiego konfliktu. Przez rok towarzyszyli z kamerą rodzinie Ibrahima Mouazzi - jednego z wielu szyickich „męczenników" - bojowników poległych w akcji przeciwko izraelskiemu okupantowi. Jego rodzina objęta jest specjalnym programem pomocy społecznej Hezbollahu, który na kontrolowanych przez siebie terenach stworzył finansowany z zewnątrz osobny, quasi-państwowy organizm. Synowie męczenników, od najmłodszych lat wychowywani w kulcie dżihadu, są idealnym materiałem na terrorystów. Przez całe, najczęściej niezbyt długie życie, korzystają z luksusowej, finansowanej przez Syrię i Iran opieki socjalnej. W pewnym momencie - gdy będą już na to gotowi - przyjdzie jednak czas na spłatę wieloletniego długu. Kiedy już (pośmiertnie) otrzymają tytuł „męczenników", ich matki z pewnością będą mogły skorzystać z seansów terapeutycznych prowadzonych przez psychologów Hezbollahu.
Godzina: 17:10
Mapy wideo: Aida, Palestyna
Vidéocartographies: Aïda, Palestyna
Czas trwania: 46'
Francja, Palestyna
Reżyseria: Till Roeskens
Rok produkcji: 2008
Aida to jeden z palestyńskich obozów dla uchodźców. W niezwykłym dokumencie Tilla Roeskensa nie zobaczymy jednak typowych obrazów znanych z tysiąc a filmów o bliskowschodnim konflikcie. Nie zobaczymy tu w ogóle żadnych zdjęć dokumentalnych, ponieważ film Roeskensa składa się wyłącznie z rysowanych na naszych oczach na białej kartce map, ilustrujących opowieści pięciorga mieszkańców Aidy. Może właśnie dlatego obraz ten niezwykle przekonująco oddaje poczucie przestrzennej opresji, jakiej na każdym kroku doświadczają Palestyńczycy. Nieustanne kontrole, płoty, zasieki, posterunki... W tej rzeczywistości nawet najprostsza trasa zaczyna się zapętlać, komplikować i wydłużać. Na mapie okolicy co chwila wyrastają nowe przeszkody i pułapki. Ale życie musi przecież toczyć się dalej, czasem granicę pomoże pokonać znajomy taksówkarz, czasem pilnujący jej żołnierz przymknie na moment oko...
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 19:00
Czarownica na antenie
Das Dschungelradio
Czas trwania: 90'
Niemcy
Reżyseria: Susanne Jaeger
Rok produkcji: 2009
Nikaragua to jeden z tych krajów, gdzie przemoc wobec kobiet, szczególnie przemoc domowa, jest trwale wpisana w obraz życia społecznego. Mimo niedawnej zmiany przepisów, które pozwalają teraz kobiecie dochodzić swoich praw i domagać się ukarania sprawców, problem nie zniknął. W małej, zagubionej w dżungli miejscowości Yamileth Chavarria prowadzi rozgłośnię radiową dla kobiet i o kobietach, w której nagłaśnia wypadki przemocy, piętnuje winnych z imienia i nazwiska, informuje o prawach, które przysługują ofiarom. Film Susanne Jaeger ukazuje mentalność kobiet, które powoli uświadamiają sobie swoją siłę, a także tych, które mimo cierpienia zgadzają się być poniewierane w imię rodziny i obowiązków. Pokazuje także punkt widzenia mężczyzn, ich ostrożne opinie o konieczności postrzegania kobiet jako równych sobie i niejednokrotnie zdumienie faktem, że mogą być karani za bicie żony, kiedy przecież „nie mieli innego wyjścia". Jednak przede wszystkim jest to film o niezwykłej kobiecie, która - mimo strachu i gróźb - postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce i przeciwstawić się panującym obyczajom.
Godzina: 20:40
Reklama polityczna VII: 1952-2008
Political Advertisement VII: 1952-2008
Czas trwania: 75'
USA
Reżyseria: Antonio Muntadas, Marshall Reese
Rok produkcji: 2008
Praca artystów wideo Antonio Muntadasa i Marshalla Reese to kolejna, siódma już odsłona uzupełnianej od 1984 roku kompilacji, na którą składają się amerykańskie reklamy wyborcze, prezentujące kandydatów do prezydenckiego fotela USA. Ingerencja autorów ogranicza się do zestawienia ze sobą wybranych, oryginalnych materiałów, które zyskują przez to nowy kontekst. Przez lata obserwujemy całkowitą zmianę podejścia do celu reklamy politycznej. Z początku chodziło o informację, podawaną w możliwie neutralny sposób. Z czasem reklamy zawierają coraz mniej informacji i coraz wyraźniej dostrzec można skupienie ich twórców na marketingowej strategii. Dziś w tej grze dozwolone są wszystkie chwyty. Reklama porównawcza, manipulowanie wyrwanymi z kontekstu wypowiedziami, fotomontaże, obrzucanie przeciwników błotem- wszystko w prime-time i z udziałem największych gwiazd politycznego show biznesu. Trudno o bardziej przekonujący dowód na poparcie znanego twierdzenia, że współcześni kandydaci są przede wszystkim towarem. Nie przez przypadek zwycięski slogan z zeszłorocznych wyborów, „Yes We Can", przypomina reklamowe hasło Nike: „Just Do It". Skądinąd zamykający kompilację klip Obamy stanowi pewien przełom w konwencji - po raz pierwszy oglądamy tu reklamę polityczną skierowaną do ludzi młodych i mówiącą ich językiem.
Sobota 06.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Przemoc wobec kobiet
Godzina: 16:00
Wybieram życie
Czas trwania: 40'
Polska
Reżyseria: Andrzej Titkow
Rok produkcji: 2008
To nie odosobnienie jest największym problemem kobiet zamkniętych w zakładzie karnym w Lublińcu. Przez lata zmagały się z piekłem przemocy domowej, by w końcu z niego uciec - mordując swego prześladowcę. Dziś próbują uciec z piekła własnej pamięci, pokonać lęk i odzyskać godność. Pomaga im w tym nietypowe doświadczenie terapii przez teatr: odgrywając własne i cudze historie, konfrontują się z demonami przeszłości. Ta forma pracy terapeutycznej została wcześniej z powodzeniem zastosowana przez Centrum Praw Kobiet w programach realizowanych dla kobiet, które doświadczyły przemocy domowej - ze strony matek, ojców czy partnerów, ale same nie posunęły się do przemocy, aby się od niej uwolnić. Bohaterkami filmu Andrzeja Titkowa są także uczestniczki jednego z takich warsztatów terapeutycznych, którym odgrywanie roli ofiary w teatrze ułatwiło wyjście z podobnej roli w życiu. Dokument Titkowa udowadnia, że do wyrwania się z kręgu przemocy nie wystarczy jej ofiarom pomoc prawna i bytowa, a także, że prawo więźnia do resocjalizacji jako celu kary nie musi być tylko pobożnym życzeniem.
Godzina: 16:50
Wyrok na życie
Czas trwania: 66'
Polska
Reżyseria: Marcin Koszałka
Rok produkcji: 2008
Kolejne w dorobku Marcina Koszałki wnikliwe studium ludzi w nietypowej sytuacji - filmowy portret kobiet osadzonych w zakładzie karnym w Krzywańcu. Cele bohaterek „Wyroku na życie" wyglądają trochę jak babcine pokoiki: stół przykrywa cerata, przedmioty mają swoje ustalone miejsca, nie brakuje kawy i herbaty. Przez okno widać plac zabaw, spacerujące mamy z wózkami... Tu się mieszka, żyje, wychowuje dzieci i bierze śluby; tylko kraty w oknach, pobrzękiwania kluczy i trzask zamykanych drzwi przypominają o tym, że to miejsce rządzi się nieco innymi prawami. Jak zwykle w filmach Koszałki znakomita praca kamery pozwala nam wczuć się w atmosferę zamkniętego świata. Bohaterki filmu swobodnie opowiadają o tym, jak lata bicia i poniżania doprowadzają w końcu do tragedii... Za kratami stworzyły sobie świat, który bywa dla nich wybawieniem. Każda marzy jednak o „nowym życiu" na wolności, choć w ich głosach pobrzmiewa strach przed wielka niewiadomą. Jak będzie wyglądało normalne życie po tylu latach spędzonych w więzieniu? „Wyrok na życie" w interesujący sposób stawia pytania o znaczenie takich wartości, jak wolność i miłość.
Godzina: 18:20
DYSKUSJA
na temat przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie (ok. 90 min.)
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 20:15
Matka
Czas trwania: 11'
Polska
Reżyseria: Jakub Piątek
Rok produkcji: 2009
Mała wieś gdzieś w Polsce. Rodzina jakich wiele, zajęta przygotowaniami do pierwszej komunii małej dziewczynki. Kamera z uwagą obserwuje twarz starej kobiety, której życie wypełnione jest czekaniem. Babcia zdaje się nie brać udziału w uroczystości, myślami jest zupełnie gdzie indziej. Wkrótce czeka ją długa podróż - na drugim końcu Polski czeka na nią syn, którego zapewne nigdy już nie zobaczy w domu...
Bastion grzechu
Hochburg der Suenden
Czas trwania: 78'
Niemcy
Reżyseria: Thomas Lauterbach
Rok produkcji: 2008
Aysel jest religijną muzułmanką, wiodącą ustatkowane życie matki i gospodyni domu na południu Niemiec. Ogłoszenie teatru ze Stuttgartu poszukującego nieprofesjonalnych aktorek do przedstawienia „Medei" traktuje jako szansę na urozmaicenie monotonnej codzienności. Zgłasza się na przesłuchanie, dostaje rolę i rozpoczyna próby. Szybko jednak okazuje się, że zamiast rozrywki doświadcza czegoś znacznie silniejszego - wyzwania rzuconego jej światopoglądowi i systemowi wartości. Reżyser sztuki chce bowiem wykorzystać nieograniczoną wolność, jaką oferuje teatr, by swobodnie poszukiwać prawdy o świecie muzułmańskich kobiet. Aysel musi się skonfrontować z tragicznymi historiami innych Turczynek, uczestniczek teatralnego projektu, a jako jedyna z nich nosząca chustę czuje się zobowiązana bronić przed koleżankami swojej religii i stylu życia. Świetne cinema verite Thomasa Lauterbacha z doskonale prowadzoną kamerą to subtelny zapis narastającego na trzech poziomach konfliktu - wewnętrznego, jaki przeżywa Aysel, w zespole przygotowującym przedstawienie i wreszcie tego, w którym rozgrywa się dramat „Medei". Czy Aysel dotrwa do premiery?
Niedziela 07.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Zobacz to jeszcze raz
Godzina: 16:00
Bez słów
Dadumebulebi
Czas trwania: 12'
Gruzja
Reżyseria: Salome Jashi
Rok produkcji: 2009
Wojna w Gruzji w 2008 roku spowodowała śmierć przynajmniej kilkuset osób i wysiedlenie kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców Osetii Południowej. W jaki sposób przedstawić tragedię rodzin, które straciły bliskich, tysięcy mieszkańców zmuszonych opuścić swoje domy, walczących żołnierzy, niepojmujących sytuacji dzieci? Salome Jaszi udało się odpowiedzieć na to pytanie w sposób, który mało kogo pozostawia obojętnym, choć na ekranie nie widać wojennych okropności. Jej krótki film opiera się na ciekawym pomyśle formalnym: stajemy się świadkami tragedii, choć sami jej nie zobaczymy.
Zabójcza okazja
Devil's Bargain: A Journey Into the Small Arms Trade
Czas trwania: 89'
Kanada
Reżyseria: Shelley Saywell
Rok produkcji: 2008
Współczesny handel bronią to milionowe kontrakty dla wielkich firm i cierpienie milionów ludzi w krajach, gdzie życie ludzkie jest warte tyle, co karabinowy pocisk. Wciągający niczym szpiegowski thriller film Shelley Saywell śledzi drogę, jaką przebywa współcześnie produkowana broń krótka - prawdziwa broń masowego rażenia naszych czasów. Od premiery w błysku fleszy na targach „techniki militarnej", gdzie hostessy tulą do siebie nowe modele karabinów, po Kongo, Somalię czy Irak - kraje, w których broń jest artykułem codziennego użytku. Jeden z głównych bohaterów tego filmu to najsłynniejszy na świecie handlarz bronią - Rosjanin Wiktor But, którego zdezelowane samoloty pamiętające czasy Breżniewa pojawiają się wszędzie tam, gdzie szykuje się nowy konflikt, niejednokrotnie dostarczając wyposażenie obu jego stronom. Jeszcze niedawno But był sprzymierzeńcem USA - pośredniczył m.in. w gigantycznej operacji przerzutu broni pozostałej z wojny w byłej Jugosławii do Iraku. Dziś znów jest na amerykańskiej czarnej liście, za sprawą kontraktu na dostawy dla powiązanej z narkobiznesem lewicowej kolumbijskiej partyzantki FARC.
Godzina: 17:00
Dzień sądu. Bitwa o Międzynarodowy Trybunał Karny
The Reckoning: The Battle for the International Criminal Court
Czas trwania: 95'
USA
Reżyseria: Pamela Yates
Rok produkcji: 2009
Prawa człowieka nie są wewnętrzną sprawą poszczególnych państw. Jeśli w którymś z nich nie ma możliwości albo woli politycznej ścigania zbrodniczych tyranów, powinna wkroczyć sprawiedliwość międzynarodowa. Wiek XX - wiek krwawych dyktatur - symbolicznie zamknęło utworzenie w 1998 roku Międzynarodowego Trybunału Karnego (w praktyce Trybunał rozpoczął działalność parę lat później) - stałego, niezawisłego sądu, powołanego do wymierzania sprawiedliwości oskarżonym o ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości i zbrodnie wojenne. Autorzy filmu przez niemal trzy lata obserwowali przy pracy prokuratora Trybunału - Luisa Moreno Ocampo i jego ekipę. W tym czasie Ocampo wszczął postępowanie przeciwko przywódcom ugandyjskiej Lord's Resistance Army i czterem kongijskim watażkom (trzech z nich siedzi już w areszcie w Hadze), a także wystawił nakaz aresztowania prezydenta Sudanu i trzech innych osób w związku z ludobójstwem w Darfurze. Największym problemem Trybunału pozostaje brak uznania przez niektóre światowe potęgi - przede wszystkim USA.
Godzina: 18:45
Ciotki
Rough Aunties
Czas trwania: 103'
Wielka Brytania
Reżyseria: Kim Longinotto
Rok produkcji: 2008
WATCH DOCS pozostaje wierny filmom Kim Longinotto, laureatki naszej nagrody w 2003 roku, jak ona pozostaje wierna najlepszym cechom swojego stylu, stanowiącego nową jakość w historii cinema vérité. „Ciotki" to piąty dokument Longinotto, jaki prezentujemy warszawskiej publiczności. Jak zwykle jest on pełnym autentyzmu, ciepłym, ale nie sentymentalnym portretem kobiet, które mają dość siły, żeby zmieniać społeczeństwo. Thuli, Mildred, Sdudla, Eureka i Jackie z pozarządowej organizacji Bobbi Bear niosą pomoc krzywdzonym i wykorzystywanym seksualnie dzieciom w Durbanie. Trudno wyobrazić sobie trudniejsze zadanie- zewsząd otaczają je: przemoc, nędza, rasizm, korupcja i apatia. Ale trudno przecenić siłę zgranego żeńskiego zespołu. Nie rozbijają go ani polityka, ani różnice w pochodzeniu społecznym i rasowym, jednoczy zaś przyjaźń i głębokie, spokojne przekonanie o sensie podejmowanych wspólnie działań. Longinotto potrafi mówić o najtrudniejszych sprawach z wrażliwością, współczuciem i nadzieją, ale też z wyzwalającą szczerością.
Godzina: 20:40
Człowiek, który pokonał Pentagon
The Most Dangerous Man in America
Czas trwania: 94'
USA
Reżyseria: Judith Ehrlich, Rick Goldsmith
Rok produkcji: 2009
Daniel Elsberg przez wiele lat był jednym z najbardziej efektywnych „jastrzębi" Pentagonu. Jako filar korporacji RAND (elitarnego sztabu doradców Departamentu Obrony), o wojnie w Wietnamie wiedział wszystko - tym bardziej, że jako ochotnik spędził kilka miesięcy na pierwszej linii frontu. W 1971 roku decyduje się na ujawnienie prasie ściśle tajnych dokumentów, demaskujących publiczne kłamstwa i hipokryzję kolejnych prezydentów USA, którzy kontynuowali wojnę w Wietnamie głównie po to, by „uniknąć niewygodnej kompromitacji". Po przekazaniu dokumentów redakcji „New York Timesa", Elsberg znika. Nixon ogłasza go „najniebezpieczniejszym człowiekiem w USA" i pod pozorem ochrony tajemnicy państwowej doprowadza do wstrzymania druku nowojorskiej gazety. Tymczasem Elsberg gorączkowo szuka w całej Ameryce kolejnych wydawców. Kiedy w końcu wpada w ręce FBI, opinia publiczna domaga się już głowy Nixona. Ten podejmie jeszcze ostatnią próbę uratowania swojej pozycji, która przejdzie do historii jako Afera Watergate... Film Judith Ehrlich i Ricka Goldsmitha ogląda się jak rasowy szpiegowski thriller, w którym niespodziewane zwroty akcji budują napięcie aż do satysfakcjonującego finału. W ten fascynujący sposób opowiedziane zostały jedne z najważniejszych wydarzeń w amerykańskiej historii wolności słowa i obywatelskiego nieposłuszeństwa. Wydarzenia, których sens jest dziś niezwykle aktualny.
Wstęp na wszystkie projekcje i dyskusję jest bezpłatny.
Organizatorami Festiwalu są:
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Społeczny Instytut Filmowy.
Lubelską edycję przygotowują:
Stowarzyszenie Homo Faber
Akademickie Centrum Kultury "Chatka Żaka"
Zakład Praw Człowieka UMCS
Centrum Praw Człowieka
Kinoteatr Projekt
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie.
Patronat medialny:
Gazeta w Lublinie
Polskie Radio Lublin
MojeMiasto
ZOOM. Lubelski Informator Kulturalny
Radio Centrum
TVP Lublin
Radio Eska
Mecenat:
Open Society Institute
Fundusz Inicjatyw ObywatelskichPartnerzy:
Partnerzy:
Ambasada Królestwa Niderlandów
Ambasada Kanady
Instytut Francuski
Canal +
Credit Suisse
MAart
Ministerstwo Kultury I Dziedzictwa Narodowego
Hotel Ibis
Fortima
Open Society Institute Global Drug Policy Program
UNICEF
Visegrad Fund
Czesko-niemiecki Fundusz Współpracy
Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych
Filmoteka Narodowa
Polski Instytut Sztuki Filmowej
Komentarze
8. Objazdowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie. Lublin
HF (2010-02-18)Tegoroczna lubelska edycja Watch Docs zapowiada się wyjątkowo interesująco. Festiwal nabiera rozmachu i tym razem będzie trwał siedem dni, od 1 do 7 marca, w trakcie których będzie można obejrzeć ponad dwadzieścia filmów. Aby ułatwić wybór, filmy zostały podzielone na bloki tematyczne: Afryka mówi; Ameryka Łacińska; Rosja, wojna i Rosja; Stany Zjednoczone; Wielkie Chiny; Przemoc wobec kobiet; Wciąż na Bliskim Wschodzie oraz Chcę zobaczyć. Siódmego dnia, w cyklu Zobacz to jeszcze raz, powtórzonych zostanie pięć najważniejszych filmów tegorocznej edycji.
PROGRAM
PROGRAM
Poniedziałek | Wtorek | Środa | Czwartek
Projekcje odbywają się w Akademickim Centrum Kultury „Chatka Żaka”, ul.Radziszewkiego 16
Piątek | Sobota | Niedziela
Projekcje odbywają się w siedzibie Stowarzyszenia Homo Faber, ul.Krakowskie Przedmieśce 39
Poniedziałek 01.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Rosja, wojna i Rosja
Godzina: 16:00
211: Anna
Włochy
Reżyseria: Paolo Serbandini, Giovanna Massimetti
Rok produkcji: 2008
Przewodnikami Paolo Serbandiniego i Giovanny Massimetti w tej opowieści o 20 latach najnowszej historii Rosji są dziennikarze, Anna i Aleksander Politkowscy. Anna i Sasza byli niegdyś małżeństwem. Oboje zdobyli sławę i odegrali znaczącą rolę w dziejach wolności słowa w Rosji, każde z nich jednak w innym momencie. Sasza to ikona epoki glasnosti, gospodarz telewizyjnego programu sowieckiej telewizji, w którym po raz pierwszy prawdziwy obraz kraju nie był przesłaniany propagandową zasłoną. Program przyniósł Saszy popularność, wybrano go nawet do Parlamentu, po upadku ZSRR jednak jego gwiazda przygasła, a w centrum uwagi znalazła się Anna, ze swoimi reportażami z Czeczenii i demaskatorskimi artykułami o reżimie Putina. Współczesne zdjęcia z opowieścią Aleksandra oraz relacjami córki, przyjaciół i kolegów po fachu Politkowskich przeplatają się w dokumencie Serbandiniego i Massimetti z dwoma wspaniałymi wywiadami z Anną, nagranymi przez włoskich filmowców w 2003 i 2004 roku. Anna Politkowska była dwieście jedenastym dziennikarzem zamordowanym w Rosji od 1991 roku.
Godzina: 18:00
Bez słów
Dadumebulebi
Czas trwania: 12'
Gruzja
Reżyseria: Salome Jashi
Rok produkcji: 2009
Wojna w Gruzji w 2008 roku spowodowała śmierć przynajmniej kilkuset osób i wysiedlenie kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców Osetii Południowej. W jaki sposób przedstawić tragedię rodzin, które straciły bliskich, tysięcy mieszkańców zmuszonych opuścić swoje domy, walczących żołnierzy, niepojmujących sytuacji dzieci? Salome Jaszi udało się odpowiedzieć na to pytanie w sposób, który mało kogo pozostawia obojętnym, choć na ekranie nie widać wojennych okropności. Jej krótki film opiera się na ciekawym pomyśle formalnym: stajemy się świadkami tragedii, choć sami jej nie zobaczymy.
Zaginieni
Missing Lives: Disappearances and Impunity in the North Caucasus
Czas trwania: 14'
Rosja, USA
Reżyseria: Zarema Mukusheva
Rok produkcji: 2008
Ten wstrząsający film został wyprodukowany przez nowojorską organizację WITNESS, od lat wykorzystującą zapis audiowizualny do demaskowania najbardziej rażących naruszeń praw człowieka. Współpracę z WITNESS przy produkcji „Zaginionych" podjęło Międzynarodowe Stowarzyszenie „Memoriał", wiodąca rosyjska organizacja obrony praw człowieka. Film prezentuje relacje świadków, opowiadających o okrucieństwach, jakich dopuszczali się rosyjscy żołnierze, o torturach i gwałtach, o porwaniach i zaginięciach, do których wciąż dochodzi na północnym Kaukazie. Tak w dalszym ciągu wygląda rzeczywistość w Czeczenii. Bohaterowie tego filmu nie pragną zemsty. Chcą tylko, aby ich cierpienie nie zostało zapomniane. WITNESS udziela im głosu.
BLOK: Ameryka Łacińska
Godzina: 18:40
Malowana wyspa
Repintando Cuba
Czas trwania: 10'
Szwecja
Reżyseria: RåFILM Filmmakers collective
Rok produkcji: 2009
Pięćdziesięciolecie rewolucji na Kubie zaowocowało wieloma wzniosłymi przemówieniami braci Castro o doskonałości systemu, pięknie odnowionymi frontonami kilku budynków w centrum rozpadającej się Hawany i cudownymi uśmiechami na twarzach ludzi, biorących udział w okolicznościowych wiecach. Maria i Juan, bohaterowie tego dziesięciominutowego filmu, odsłaniają przed nami prawdę o Kubie bez propagandowego sztafażu: o tym, jak wygląda codzienne życie, o tym, że zabicie człowieka jest karane lżej niż nielegalny ubój krowy i o tym, że za kontaktowanie się z cudzoziemcami są skazani na areszt domowy. Krótki, zapadający w pamięć film o prawdziwym Santiago de Cuba podsumowuje zdanie wypowiedziane przez jednego z bohaterów: „Nie mówię nic przeciwko systemowi - mówię po prostu prawdę".
Aló Presidente!
La Minaccia
Czas trwania: 86'
Włochy
Reżyseria: Silvia Luzi, Luca Bellino
Rok produkcji: 2008
Twórcy filmu mogli przez kilka miesięcy obserwować zza kulis powstawanie najpopularniejszego wenezuelskiego talk-show, którego najważniejszym gościem jest gospodarz - Hugo Chavez. Program, podczas którego El Presidente z upodobaniem pokazuje się na tle dymiących kominów rafinerii (symbol i źródło jego potęgi), to niezwykle widowiskowe socjotechniczne narzędzie, znakomicie sprawdzające się w kraju telenoweli. Chavez dzieli i rządzi z telewizyjnego ekranu: zwalnia ministrów, nacjonalizuje przemysł, demaskuje knowania, wysyła wojska, zapowiada wielkie zmiany. Porusza się helikopterem, dzięki czemu jest zawsze wypoczęty. Tymczasem rzeczywistość na poziomie ulicy w Caracas wygląda nieciekawie. Projekty społeczne, którymi puszy się Chavez, okazują się potiomkinowskimi wioskami. Szumnie zapowiadana powszechna opieka zdrowotna opiera się na najnowszym produkcie eksportowym reżimu Castro, jakim Kuba płaci za wenezuelską ropę - na kubańskich lekarzach, którzy za swoją pracą otrzymują tylko dach nad głową i wyżywienie. Dramatycznym problemem jest też wszechobecna przemoc - codziennie w strzelaninach ginie ponad dziesięć osób. O tym nie usłyszymy jednak w „Aló, Presidente!"
Godzina: 20:15
Ziemia cenniejsza niż złoto
Under Rich Earth
Czas trwania: 92'
Kanada, Ekwador
Reżyseria: Malcolm Rogge
Rok produkcji: 2008
Mieszkańcy niewielkiej wioski Junin w ekwadorskiej dżungli stają do walki z kanadyjską korporacją, zamierzającą stworzyć na ich ziemi gigantyczną kopalnię miedzi. Obiecując nowe miejsca pracy i nie stroniąc od przekupstwa, zagraniczni inwestorzy doprowadzają do podziału społeczności na „górników" i „ekologów". Mnożą się kolejne incydenty, których celem jest zastraszenie przeciwników budowy kopalni. Obojętna postawa władz prowadzi do eskalacji konfliktu. W jednej z najbardziej zapadających w pamięć sekwencji filmu banda ochroniarzy wysłanych przez korporację dla uciszenia niepokornych zostaje wspólnymi siłami społeczności wzięta do niewoli podczas brawurowej, ale wolnej od przemocy akcji obywatelskiego oporu. Film Malcolma Rogge to rzadki przykład dokumentu społecznie zaangażowanego wolnego od ideologicznego zacietrzewienia i jednocześnie naprawdę podnoszącego na duchu. Mieszkańcom Junin udało się dokonać rzeczy na pozór niemożliwej: zjednoczyć się i pokonać giganta, dysponującego najpotężniejszą bronią na Ziemi - pieniędzmi.
Wtorek 02.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Afryka mówi
Godzina: 16:00
Ciotki
Rough Aunties
Czas trwania: 103'
Wielka Brytania
Reżyseria: Kim Longinotto
Rok produkcji: 2008
WATCH DOCS pozostaje wierny filmom Kim Longinotto, laureatki naszej nagrody w 2003 roku, jak ona pozostaje wierna najlepszym cechom swojego stylu, stanowiącego nową jakość w historii cinema vérité. „Ciotki" to piąty dokument Longinotto, jaki prezentujemy warszawskiej publiczności. Jak zwykle jest on pełnym autentyzmu, ciepłym, ale nie sentymentalnym portretem kobiet, które mają dość siły, żeby zmieniać społeczeństwo. Thuli, Mildred, Sdudla, Eureka i Jackie z pozarządowej organizacji Bobbi Bear niosą pomoc krzywdzonym i wykorzystywanym seksualnie dzieciom w Durbanie. Trudno wyobrazić sobie trudniejsze zadanie- zewsząd otaczają je: przemoc, nędza, rasizm, korupcja i apatia. Ale trudno przecenić siłę zgranego żeńskiego zespołu. Nie rozbijają go ani polityka, ani różnice w pochodzeniu społecznym i rasowym, jednoczy zaś przyjaźń i głębokie, spokojne przekonanie o sensie podejmowanych wspólnie działań. Longinotto potrafi mówić o najtrudniejszych sprawach z wrażliwością, współczuciem i nadzieją, ale też z wyzwalającą szczerością.
Godzina: 18:00
Mój sąsiad, morderca
My Neighbor My Killer
Czas trwania: 80'
USA, Francja
Reżyseria: Anne Aghion
Rok produkcji: 2009
Czy umielibyście przebaczyć sąsiadom, którzy wymordowali Waszą rodzinę, a teraz znów mają mieszkać w domu obok? W Rwandzie takie pytanie ma zasadnicze znaczenie dla przyszłości całego społeczeństwa. W 1994 roku z rąk setek tysięcy Hutu w ciągu stu dni zginęło tu co najmniej 800 000 Rwandyjczyków z mniejszościowej grupy Tutsi. Przez niemal dekadę Anne Aghion dokumentowała na taśmie filmowej przebieg zainicjowanego przez rząd procesu rekoncyliacyjnego - działalność Trybunałów Gacaca, gdzie pod gołym niebem lokalne społeczności same sądzą winnych, dochodzą do prawdy i mają zmierzać do pojednania. W ramach tego wielkiego społecznego eksperymentu przestępcy, którzy przyznali się do udziału w ludobójstwie, są zwalniani z więzienia, a bliskich ich ofiar prosi się, by udzielili im przebaczenia i ponownie przyjęli w swych miejscowościach jak sąsiadów. Na przykładzie małej wiejskiej społeczności Aghion ukazuje ten pełen emocji i napięć proces, który jednak - oglądany z bliska - trudno nazwać procesem pojednania. Czy nie przynosi on tylko ocalałym kolejnych cierpień? Z drugiej strony - czy istnieje dla Rwandy jakieś inne wyjście?
BLOK: Stany Zjednoczone
Godzina: 19:30
Amerykanin w PRL-u
Czas trwania: 43'
Polska
Reżyseria: Piotr Morawski, Ryszard Kaczyński
Rok produkcji: 2009
27 czerwca 1964 roku przyjechał do Polski z pięciodniową wizytą Robert Kennedy, amerykański prokurator generalny i minister sprawiedliwości, brat zamordowanego siedem miesięcy wcześniej prezydenta Johna Kennedy'ego. Była to wizyta prywatna, z żoną i trójką dzieci, u spowinowaconej z Kennedy'mi rodziny Radziwiłłów. Jednak trudno mówić o prywatności, gdy na ulicach zbierają się wiwatujące na cześć amerykańskich gości tłumy. Ci zachowują się swobodnie, przyjmują kwiaty i listy, bawią się nawet na przygodnie napotkanym weselu w restauracji „Krokodyl" i w studenckim klubie „Stodoła". Odwiedzają też Kraków, a na Jasnej Górze spotykają się z Kardynałem Wyszyńskim. Jesteśmy jednak w PRL-u, zatem krok w krok za nimi podąża... SB. W swoim filmie Morawski i Kaczyński łączą ciekawy archiwalny materiał ikonograficzny z materiałami z operacyjnych teczek PRL-owskiej służby. Ze współczesnych wywiadów zaś dowiadujemy się na przykład, że żołnierz, który zbyt serdecznie przywitał się z Kennedym na warszawskim Nowym Świecie, musiał na zawsze pożegnać się ze służbą...
Godzina: 20:25
Człowiek, który pokonał Pentagon
The Most Dangerous Man in America
Czas trwania: 94'
USA
Reżyseria: Judith Ehrlich, Rick Goldsmith
Rok produkcji: 2009
Daniel Elsberg przez wiele lat był jednym z najbardziej efektywnych „jastrzębi" Pentagonu. Jako filar korporacji RAND (elitarnego sztabu doradców Departamentu Obrony), o wojnie w Wietnamie wiedział wszystko - tym bardziej, że jako ochotnik spędził kilka miesięcy na pierwszej linii frontu. W 1971 roku decyduje się na ujawnienie prasie ściśle tajnych dokumentów, demaskujących publiczne kłamstwa i hipokryzję kolejnych prezydentów USA, którzy kontynuowali wojnę w Wietnamie głównie po to, by „uniknąć niewygodnej kompromitacji". Po przekazaniu dokumentów redakcji „New York Timesa", Elsberg znika. Nixon ogłasza go „najniebezpieczniejszym człowiekiem w USA" i pod pozorem ochrony tajemnicy państwowej doprowadza do wstrzymania druku nowojorskiej gazety. Tymczasem Elsberg gorączkowo szuka w całej Ameryce kolejnych wydawców. Kiedy w końcu wpada w ręce FBI, opinia publiczna domaga się już głowy Nixona. Ten podejmie jeszcze ostatnią próbę uratowania swojej pozycji, która przejdzie do historii jako Afera Watergate... Film Judith Ehrlich i Ricka Goldsmitha ogląda się jak rasowy szpiegowski thriller, w którym niespodziewane zwroty akcji budują napięcie aż do satysfakcjonującego finału. W ten fascynujący sposób opowiedziane zostały jedne z najważniejszych wydarzeń w amerykańskiej historii wolności słowa i obywatelskiego nieposłuszeństwa. Wydarzenia, których sens jest dziś niezwykle aktualny.
Środa 03.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”)
BLOK: Afryka mówi
Godzina: 16:00
Zabójcza okazja
Devil's Bargain: A Journey Into the Small Arms Trade
Czas trwania: 89'
Kanada
Reżyseria: Shelley Saywell
Rok produkcji: 2008
Współczesny handel bronią to milionowe kontrakty dla wielkich firm i cierpienie milionów ludzi w krajach, gdzie życie ludzkie jest warte tyle, co karabinowy pocisk. Wciągający niczym szpiegowski thriller film Shelley Saywell śledzi drogę, jaką przebywa współcześnie produkowana broń krótka - prawdziwa broń masowego rażenia naszych czasów. Od premiery w błysku fleszy na targach „techniki militarnej", gdzie hostessy tulą do siebie nowe modele karabinów, po Kongo, Somalię czy Irak - kraje, w których broń jest artykułem codziennego użytku. Jeden z głównych bohaterów tego filmu to najsłynniejszy na świecie handlarz bronią - Rosjanin Wiktor But, którego zdezelowane samoloty pamiętające czasy Breżniewa pojawiają się wszędzie tam, gdzie szykuje się nowy konflikt, niejednokrotnie dostarczając wyposażenie obu jego stronom. Jeszcze niedawno But był sprzymierzeńcem USA - pośredniczył m.in. w gigantycznej operacji przerzutu broni pozostałej z wojny w byłej Jugosławii do Iraku. Dziś znów jest na amerykańskiej czarnej liście, za sprawą kontraktu na dostawy dla powiązanej z narkobiznesem lewicowej kolumbijskiej partyzantki FARC.
Godzina: 17.45
Dzień sądu. Bitwa o Międzynarodowy Trybunał Karny
The Reckoning: The Battle for the International Criminal Court
Czas trwania: 95'
USA
Reżyseria: Pamela Yates
Rok produkcji: 2009
Prawa człowieka nie są wewnętrzną sprawą poszczególnych państw. Jeśli w którymś z nich nie ma możliwości albo woli politycznej ścigania zbrodniczych tyranów, powinna wkroczyć sprawiedliwość międzynarodowa. Wiek XX - wiek krwawych dyktatur - symbolicznie zamknęło utworzenie w 1998 roku Międzynarodowego Trybunału Karnego (w praktyce Trybunał rozpoczął działalność parę lat później) - stałego, niezawisłego sądu, powołanego do wymierzania sprawiedliwości oskarżonym o ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości i zbrodnie wojenne. Autorzy filmu przez niemal trzy lata obserwowali przy pracy prokuratora Trybunału - Luisa Moreno Ocampo i jego ekipę. W tym czasie Ocampo wszczął postępowanie przeciwko przywódcom ugandyjskiej Lord's Resistance Army i czterem kongijskim watażkom (trzech z nich siedzi już w areszcie w Hadze), a także wystawił nakaz aresztowania prezydenta Sudanu i trzech innych osób w związku z ludobójstwem w Darfurze. Największym problemem Trybunału pozostaje brak uznania przez niektóre światowe potęgi - przede wszystkim USA.
BLOK: Stany Zjednoczone
Godzina: 19:30
Kapelan domu śmierci
At the Death House Door
Czas trwania: 98'
USA
Reżyseria: Steve James, Peter Gilbert
Rok produkcji: 2008
Bohaterem filmu Petera Gilberta i Steve'a Jamesa jest Carroll Pickett - pastor, który przez piętnaście lat był kapelanem celi śmierci osławionego więzienia „Walls" w teksańskim Huntsville. Pickett towarzyszył w ostatniej drodze dziewięćdziesięciu pięciu więźniom, którzy zostali w majestacie prawa uśmierceni zastrzykiem trucizny. Dla wielu był jedynym człowiekiem, z którym mogli szczerze porozmawiać. Każda egzekucja była dla niego osobistą tragedią. Przepełniony bólem, za każdym razem nagrywał na własny użytek przebieg dnia, w którym przyszło mu pełnić swoją niewdzięczna służbę. Niekiedy był pewien, że wyrok został wydany na niewłaściwego człowieka... Tak było w przypadku Carlosa De Luny, skazanego za morderstwo podczas napadu na stację benzynową. Współcześnie prowadzone przez dziennikarzy „The Chicago Tribune" śledztwo potwierdza intuicję Picketta - De Luna, którego kolejne apelacje nie znalazły uznania w oczach gubernatora Teksasu, nie popełnił przypisanej mu zbrodni. Jego siostra nie potrafi sobie wybaczyć, że nie umiała ocalić mu życia. Razem z Pickettem zaczyna działać na rzecz zakazu kary śmierci - kto mógłby mieć większe od nich prawa i silniejszą determinację, by walczyć o życie skazanych?
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 21:00
Z serca Odessy
From the Heart of Odessa
Czas trwania: 60'
Ukraina, Holandia
Reżyseria: André Schreuders
Rok produkcji: 2007
Bohaterem filmu Anré Schreudersa jest Alec Kopyt - mieszkający w Amsterdamie muzyk rodem z Odessy, który na zaproszenie przyjaciela wraca na Ukrainę, by znów jak za dawnych lat śpiewać na Mołdawiance blatniackie piosenki. Wędrując wraz z Alecem po miejscowych bazarach, zaułkach i podwórkach, poznajemy całą galerię odeskich postaci - handlarzy, uliczników, złodziejaszków, alkoholików. Wszystkich tu łączy zamiłowanie do knajackiego folkloru rodem z opowiadań Babla. Na Mołdawiance żyje się dziś niemal w takich samych warunkach jak przed wojną - drewniane domy trzymają się pionu tylko z przyzwyczajenia, a kanalizacja pozostaje wciąż niedostępnym dla większości luksusem. Poszukiwania „serca Odessy" skończą się w typowo odeski sposób: Alecowi co prawda uda się w końcu skompletować odpowiedni zespół i przeprowadzić próby, ale planowany występ nigdy nie dojdzie do skutku... „Z serca Odessy" to bardzo osobisty film, także dzięki sposobowi realizacji. Ekipa zdjęciowa ograniczała się do samego reżysera, dzięki czemu mógł on nawiązać ze swoimi bohaterami bliski, bezpośredni kontakt.
Czwartek 04.03
(Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka")
BLOK: Wielkie Chiny
Godzina: 16:00
Pożegnanie ze strachem
Jigdrel
Czas trwania: 25'
Szwajcaria
Reżyseria: Dhondup Wangchen
Rok produkcji: 2008
Pekin obiecywał światu, że igrzyska olimpijskie zmienią Chiny na lepsze, przynosząc większe poszanowanie praw człowieka, Dhondup Łangczen postanowił zaś pokazać, jak widzą to Tybetańczycy. Swoim rozmówcom zostawiał wybór: mogli ukryć twarze lub mówić prosto do kamery. Większość, choć w ChRL prawda potrafi być najkrótszą ścieżką do więzienia, rzucała wyzwanie strachowi. Przedolimpijskie badanie opinii publicznej okazało się portretem społeczności tybetańskiej w przeddzień największych w historii protestów przeciwko chińskim rządom. Zdjęcia zdołały przekroczyć granicę, ale nie ich autor, który czeka właśnie na wyrok za pożegnanie ze strachem.
Rebiya Kadeer - wróg publiczny nr 1
Chinys Staatsfeindin Nr. 1 - Rebiya Kadeers Kampf für die Uiguren
Czas trwania: 52'
Niemcy
Reżyseria: Sylvia Nagel
Rok produkcji: 2009
Film Sylvii Nagel jest hołdem złożonym niezwykłej kobiecie, która odważyła się rzucić wyzwanie chińskim władzom, występując w obronie Ujgurów - muzułmańskiej mniejszości, zamieszkującej północno-wschodnie Chiny. Rebiya Kadeer na początku lat 90. dorobiła się ogromnej fortuny, stając się jedną z najbogatszych osób w kraju. Jej firma - Akida - działa głównie na terenie Chin, Rosji i Kazachstanu. Od wielu lat Rebiya angażuje się w działalność charytatywną na rzecz ujgurskich kobiet, pomagając im w zakładaniu własnych firm. Za otwartą krytykę władz na forum chińskiego parlamentu w 1999 roku została skazana na pięć lat więzienia. W 2005 roku zwolniono ją przed upływem kary. Formalnie - z powodu złego stanu zdrowia, w praktyce - za sprawą dyplomatycznych nacisków rządu USA. Trzy dni po zwolnieniu Kadeer wyjechała do USA, gdzie mieszka do dziś. W Chinach pozostały jednak jej dzieci - trzech synów oskarżonych o przestępstwa zagrażające bezpieczeństwu państwa siedzi w tej chwili w więzieniu. Choć Rebiya od lat publicznie opowiada się za pokojowymi rozwiązaniami, w lipcu tego roku władze Chin oskarżyły kierowany przez nią Światowy Kongres Ujgurów o inspirowanie zamieszek, w wyniku których zginęło kilkaset osób.
Godzina: 17:45
Petenci
Petition - La Cour des Plaignants
Czas trwania: 124'
Chiny, Francja
Reżyseria: Zhao Liang
Rok produkcji: 2009
Film Zhao Lianga ukazuje dzisiejsze Chiny z niezwykłej perspektywy. To prawdziwy hołd złożony ludziom, którzy zdecydowali się rzucić wyzwanie systemowi. Zhao Liang przez kilkanaście lat obserwował „petentów" - Chińczyków z prowincji przyjeżdżających do Pekinu, by w jedyny dozwolony prawem sposób zaprotestować przeciwko niesprawiedliwości, która spotkała ich ze strony nieuczciwych urzędników. W specjalnym biurze mogą złożyć petycję do władz centralnych, które teoretycznie powinny wszcząć postępowanie wobec swych lokalnych przedstawicieli. Miesiącami, a nawet latami oczekując na sprawiedliwość, która nigdy nie nadchodzi, petenci zakładają w okolicy miasteczko namiotowe. Większość z nich nie wraca do domów, ponieważ na miejscu grożą im szykany lub śmierć. Nie mogąc doczekać się jakiegokolwiek rozwiązania, spędzają po kilkadziesiąt lat, żyjąc na marginesie społeczeństwa. Reżyser z wielką delikatnością, choć nie unikając trudnych pytań, portretuje niezwykłych bohaterów, których jedyną bronią w walce z gigantyczną machiną państwową jest solidarność i osobista godność.
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 20:00
Heroina w Kabulu
Addicted in Afghanistan
Czas trwania: 75'
Wielka Brytania, Afganistan
Reżyseria: Jawed Taiman
Rok produkcji: 2009
Afganistan to jeden z największych na świecie producentów i eksporterów opiatów. Polityka narkotykowa państw Zachodu skupia się raczej na zagrożeniach, jakie heroina niesie dla obywateli „pierwszego świata", podczas gdy w samym Afganistanie rośnie rzesza uzależnionych, których liczbę ocenia się na ponad milion. Autor filmu przez rok obserwował dwóch zmagających się z wyniszczającym nałogiem piętnastolatków - Jabara i Zahira. Żaden z nich nie ma właściwie szans na porzucenie heroiny, która dostępna jest praktycznie wszędzie. Obaj są stałymi bywalcami ruin radzieckiego ośrodka kultury, gdzie pośród zniszczonych socrealistycznych fresków spotykają się kabulscy narkomani. Rządowa pomoc dla uzależnionych ogranicza się do zamykania ich w miejscach odosobnienia. Rodzina też nie stanowi żadnego oparcia - rodzice często sami są wieloletnimi konsumentami opium i heroiny. Życie chłopców ogranicza się do nieustannego kombinowania, jak zdobyć pieniądze potrzebne na kolejny strzał, i chwil oszołomienia, pozwalających pomarzyć o innej rzeczywistości.
Godzina: 21:20
Mama, Tata, Bóg i Szatan
Czas trwania: 40'
Polska
Reżyseria: Paweł Jóźwiak-Rodan
Rok produkcji: 2008
Nic dziwnego, że student reżyserii, Paweł Jóźwiak-Rodan, zrobił film o swoich rozwiedzionych rodzicach. W istocie trudno o lepszy temat, gdy ma się ojca libertyna i antyklerykała, autora grafomańskich powieści erotycznych i ultrakatolicką matkę śpiewaczkę, aktywnie wspierającą Radio Maryja. Nie popadając w pułapkę nadużywania tego kontrastu postaw jako zbyt łatwej metafory podziałów polskiego społeczeństwa, reżyser podejmuje niełatwą próbę zrozumienia, dlaczego jego rodzice byli kiedyś razem i dlaczego się rozstali. Jest to zarazem filmowa podróż w poszukiwaniu własnej tożsamości.
Piątek 05.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Wciąż na Bliskim Wschodzie
Godzina: 16:00
B'Tselem: kamery dla Palestyńczyków
B'Tselem Camera Distribution Project
Czas trwania: 4'
Wielka Brytania
Reżyseria: Mick Csáky
Rok produkcji: 2009
Ten krótki film jest prezentacją projektu izraelskiej organizacji pozarządowej B'Tselem, propagującej wideo-aktywizm. B'Tselem rozdaje Palestyńczykom małe kamery cyfrowe, którymi można z ukrycia łatwo rejestrować naruszenia praw człowieka, jakich dopuszczają się wobec nich izraelscy żołnierze. Film ukazuje dwa przykłady takich nagrań, które udało się nagłośnić w mediach i w konsekwencji doprowadzić do postawienia winnych przed sądem.
Mój tata jest męczennikiem
Papa is een martelaar
Czas trwania: 50'
Holandia
Reżyseria: Daisy Mohr
Rok produkcji: 2008
Państwo w państwie stworzone przez Hezbollah w południowym Libanie. Twórcom filmu udało się zajrzeć za kulisy trwającego od dziesięcioleci libańskiego konfliktu. Przez rok towarzyszyli z kamerą rodzinie Ibrahima Mouazzi - jednego z wielu szyickich „męczenników" - bojowników poległych w akcji przeciwko izraelskiemu okupantowi. Jego rodzina objęta jest specjalnym programem pomocy społecznej Hezbollahu, który na kontrolowanych przez siebie terenach stworzył finansowany z zewnątrz osobny, quasi-państwowy organizm. Synowie męczenników, od najmłodszych lat wychowywani w kulcie dżihadu, są idealnym materiałem na terrorystów. Przez całe, najczęściej niezbyt długie życie, korzystają z luksusowej, finansowanej przez Syrię i Iran opieki socjalnej. W pewnym momencie - gdy będą już na to gotowi - przyjdzie jednak czas na spłatę wieloletniego długu. Kiedy już (pośmiertnie) otrzymają tytuł „męczenników", ich matki z pewnością będą mogły skorzystać z seansów terapeutycznych prowadzonych przez psychologów Hezbollahu.
Godzina: 17:10
Mapy wideo: Aida, Palestyna
Vidéocartographies: Aïda, Palestyna
Czas trwania: 46'
Francja, Palestyna
Reżyseria: Till Roeskens
Rok produkcji: 2008
Aida to jeden z palestyńskich obozów dla uchodźców. W niezwykłym dokumencie Tilla Roeskensa nie zobaczymy jednak typowych obrazów znanych z tysiąc a filmów o bliskowschodnim konflikcie. Nie zobaczymy tu w ogóle żadnych zdjęć dokumentalnych, ponieważ film Roeskensa składa się wyłącznie z rysowanych na naszych oczach na białej kartce map, ilustrujących opowieści pięciorga mieszkańców Aidy. Może właśnie dlatego obraz ten niezwykle przekonująco oddaje poczucie przestrzennej opresji, jakiej na każdym kroku doświadczają Palestyńczycy. Nieustanne kontrole, płoty, zasieki, posterunki... W tej rzeczywistości nawet najprostsza trasa zaczyna się zapętlać, komplikować i wydłużać. Na mapie okolicy co chwila wyrastają nowe przeszkody i pułapki. Ale życie musi przecież toczyć się dalej, czasem granicę pomoże pokonać znajomy taksówkarz, czasem pilnujący jej żołnierz przymknie na moment oko...
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 19:00
Czarownica na antenie
Das Dschungelradio
Czas trwania: 90'
Niemcy
Reżyseria: Susanne Jaeger
Rok produkcji: 2009
Nikaragua to jeden z tych krajów, gdzie przemoc wobec kobiet, szczególnie przemoc domowa, jest trwale wpisana w obraz życia społecznego. Mimo niedawnej zmiany przepisów, które pozwalają teraz kobiecie dochodzić swoich praw i domagać się ukarania sprawców, problem nie zniknął. W małej, zagubionej w dżungli miejscowości Yamileth Chavarria prowadzi rozgłośnię radiową dla kobiet i o kobietach, w której nagłaśnia wypadki przemocy, piętnuje winnych z imienia i nazwiska, informuje o prawach, które przysługują ofiarom. Film Susanne Jaeger ukazuje mentalność kobiet, które powoli uświadamiają sobie swoją siłę, a także tych, które mimo cierpienia zgadzają się być poniewierane w imię rodziny i obowiązków. Pokazuje także punkt widzenia mężczyzn, ich ostrożne opinie o konieczności postrzegania kobiet jako równych sobie i niejednokrotnie zdumienie faktem, że mogą być karani za bicie żony, kiedy przecież „nie mieli innego wyjścia". Jednak przede wszystkim jest to film o niezwykłej kobiecie, która - mimo strachu i gróźb - postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce i przeciwstawić się panującym obyczajom.
Godzina: 20:40
Reklama polityczna VII: 1952-2008
Political Advertisement VII: 1952-2008
Czas trwania: 75'
USA
Reżyseria: Antonio Muntadas, Marshall Reese
Rok produkcji: 2008
Praca artystów wideo Antonio Muntadasa i Marshalla Reese to kolejna, siódma już odsłona uzupełnianej od 1984 roku kompilacji, na którą składają się amerykańskie reklamy wyborcze, prezentujące kandydatów do prezydenckiego fotela USA. Ingerencja autorów ogranicza się do zestawienia ze sobą wybranych, oryginalnych materiałów, które zyskują przez to nowy kontekst. Przez lata obserwujemy całkowitą zmianę podejścia do celu reklamy politycznej. Z początku chodziło o informację, podawaną w możliwie neutralny sposób. Z czasem reklamy zawierają coraz mniej informacji i coraz wyraźniej dostrzec można skupienie ich twórców na marketingowej strategii. Dziś w tej grze dozwolone są wszystkie chwyty. Reklama porównawcza, manipulowanie wyrwanymi z kontekstu wypowiedziami, fotomontaże, obrzucanie przeciwników błotem- wszystko w prime-time i z udziałem największych gwiazd politycznego show biznesu. Trudno o bardziej przekonujący dowód na poparcie znanego twierdzenia, że współcześni kandydaci są przede wszystkim towarem. Nie przez przypadek zwycięski slogan z zeszłorocznych wyborów, „Yes We Can", przypomina reklamowe hasło Nike: „Just Do It". Skądinąd zamykający kompilację klip Obamy stanowi pewien przełom w konwencji - po raz pierwszy oglądamy tu reklamę polityczną skierowaną do ludzi młodych i mówiącą ich językiem.
Sobota 06.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Przemoc wobec kobiet
Godzina: 16:00
Wybieram życie
Czas trwania: 40'
Polska
Reżyseria: Andrzej Titkow
Rok produkcji: 2008
To nie odosobnienie jest największym problemem kobiet zamkniętych w zakładzie karnym w Lublińcu. Przez lata zmagały się z piekłem przemocy domowej, by w końcu z niego uciec - mordując swego prześladowcę. Dziś próbują uciec z piekła własnej pamięci, pokonać lęk i odzyskać godność. Pomaga im w tym nietypowe doświadczenie terapii przez teatr: odgrywając własne i cudze historie, konfrontują się z demonami przeszłości. Ta forma pracy terapeutycznej została wcześniej z powodzeniem zastosowana przez Centrum Praw Kobiet w programach realizowanych dla kobiet, które doświadczyły przemocy domowej - ze strony matek, ojców czy partnerów, ale same nie posunęły się do przemocy, aby się od niej uwolnić. Bohaterkami filmu Andrzeja Titkowa są także uczestniczki jednego z takich warsztatów terapeutycznych, którym odgrywanie roli ofiary w teatrze ułatwiło wyjście z podobnej roli w życiu. Dokument Titkowa udowadnia, że do wyrwania się z kręgu przemocy nie wystarczy jej ofiarom pomoc prawna i bytowa, a także, że prawo więźnia do resocjalizacji jako celu kary nie musi być tylko pobożnym życzeniem.
Godzina: 16:50
Wyrok na życie
Czas trwania: 66'
Polska
Reżyseria: Marcin Koszałka
Rok produkcji: 2008
Kolejne w dorobku Marcina Koszałki wnikliwe studium ludzi w nietypowej sytuacji - filmowy portret kobiet osadzonych w zakładzie karnym w Krzywańcu. Cele bohaterek „Wyroku na życie" wyglądają trochę jak babcine pokoiki: stół przykrywa cerata, przedmioty mają swoje ustalone miejsca, nie brakuje kawy i herbaty. Przez okno widać plac zabaw, spacerujące mamy z wózkami... Tu się mieszka, żyje, wychowuje dzieci i bierze śluby; tylko kraty w oknach, pobrzękiwania kluczy i trzask zamykanych drzwi przypominają o tym, że to miejsce rządzi się nieco innymi prawami. Jak zwykle w filmach Koszałki znakomita praca kamery pozwala nam wczuć się w atmosferę zamkniętego świata. Bohaterki filmu swobodnie opowiadają o tym, jak lata bicia i poniżania doprowadzają w końcu do tragedii... Za kratami stworzyły sobie świat, który bywa dla nich wybawieniem. Każda marzy jednak o „nowym życiu" na wolności, choć w ich głosach pobrzmiewa strach przed wielka niewiadomą. Jak będzie wyglądało normalne życie po tylu latach spędzonych w więzieniu? „Wyrok na życie" w interesujący sposób stawia pytania o znaczenie takich wartości, jak wolność i miłość.
Godzina: 18:20
DYSKUSJA
na temat przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie (ok. 90 min.)
BLOK: Chcę zobaczyć
Godzina: 20:15
Matka
Czas trwania: 11'
Polska
Reżyseria: Jakub Piątek
Rok produkcji: 2009
Mała wieś gdzieś w Polsce. Rodzina jakich wiele, zajęta przygotowaniami do pierwszej komunii małej dziewczynki. Kamera z uwagą obserwuje twarz starej kobiety, której życie wypełnione jest czekaniem. Babcia zdaje się nie brać udziału w uroczystości, myślami jest zupełnie gdzie indziej. Wkrótce czeka ją długa podróż - na drugim końcu Polski czeka na nią syn, którego zapewne nigdy już nie zobaczy w domu...
Bastion grzechu
Hochburg der Suenden
Czas trwania: 78'
Niemcy
Reżyseria: Thomas Lauterbach
Rok produkcji: 2008
Aysel jest religijną muzułmanką, wiodącą ustatkowane życie matki i gospodyni domu na południu Niemiec. Ogłoszenie teatru ze Stuttgartu poszukującego nieprofesjonalnych aktorek do przedstawienia „Medei" traktuje jako szansę na urozmaicenie monotonnej codzienności. Zgłasza się na przesłuchanie, dostaje rolę i rozpoczyna próby. Szybko jednak okazuje się, że zamiast rozrywki doświadcza czegoś znacznie silniejszego - wyzwania rzuconego jej światopoglądowi i systemowi wartości. Reżyser sztuki chce bowiem wykorzystać nieograniczoną wolność, jaką oferuje teatr, by swobodnie poszukiwać prawdy o świecie muzułmańskich kobiet. Aysel musi się skonfrontować z tragicznymi historiami innych Turczynek, uczestniczek teatralnego projektu, a jako jedyna z nich nosząca chustę czuje się zobowiązana bronić przed koleżankami swojej religii i stylu życia. Świetne cinema verite Thomasa Lauterbacha z doskonale prowadzoną kamerą to subtelny zapis narastającego na trzech poziomach konfliktu - wewnętrznego, jaki przeżywa Aysel, w zespole przygotowującym przedstawienie i wreszcie tego, w którym rozgrywa się dramat „Medei". Czy Aysel dotrwa do premiery?
Niedziela 07.03
(Stowarzyszenie Homo Faber)
BLOK: Zobacz to jeszcze raz
Godzina: 16:00
Bez słów
Dadumebulebi
Czas trwania: 12'
Gruzja
Reżyseria: Salome Jashi
Rok produkcji: 2009
Wojna w Gruzji w 2008 roku spowodowała śmierć przynajmniej kilkuset osób i wysiedlenie kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców Osetii Południowej. W jaki sposób przedstawić tragedię rodzin, które straciły bliskich, tysięcy mieszkańców zmuszonych opuścić swoje domy, walczących żołnierzy, niepojmujących sytuacji dzieci? Salome Jaszi udało się odpowiedzieć na to pytanie w sposób, który mało kogo pozostawia obojętnym, choć na ekranie nie widać wojennych okropności. Jej krótki film opiera się na ciekawym pomyśle formalnym: stajemy się świadkami tragedii, choć sami jej nie zobaczymy.
Zabójcza okazja
Devil's Bargain: A Journey Into the Small Arms Trade
Czas trwania: 89'
Kanada
Reżyseria: Shelley Saywell
Rok produkcji: 2008
Współczesny handel bronią to milionowe kontrakty dla wielkich firm i cierpienie milionów ludzi w krajach, gdzie życie ludzkie jest warte tyle, co karabinowy pocisk. Wciągający niczym szpiegowski thriller film Shelley Saywell śledzi drogę, jaką przebywa współcześnie produkowana broń krótka - prawdziwa broń masowego rażenia naszych czasów. Od premiery w błysku fleszy na targach „techniki militarnej", gdzie hostessy tulą do siebie nowe modele karabinów, po Kongo, Somalię czy Irak - kraje, w których broń jest artykułem codziennego użytku. Jeden z głównych bohaterów tego filmu to najsłynniejszy na świecie handlarz bronią - Rosjanin Wiktor But, którego zdezelowane samoloty pamiętające czasy Breżniewa pojawiają się wszędzie tam, gdzie szykuje się nowy konflikt, niejednokrotnie dostarczając wyposażenie obu jego stronom. Jeszcze niedawno But był sprzymierzeńcem USA - pośredniczył m.in. w gigantycznej operacji przerzutu broni pozostałej z wojny w byłej Jugosławii do Iraku. Dziś znów jest na amerykańskiej czarnej liście, za sprawą kontraktu na dostawy dla powiązanej z narkobiznesem lewicowej kolumbijskiej partyzantki FARC.
Godzina: 17:00
Dzień sądu. Bitwa o Międzynarodowy Trybunał Karny
The Reckoning: The Battle for the International Criminal Court
Czas trwania: 95'
USA
Reżyseria: Pamela Yates
Rok produkcji: 2009
Prawa człowieka nie są wewnętrzną sprawą poszczególnych państw. Jeśli w którymś z nich nie ma możliwości albo woli politycznej ścigania zbrodniczych tyranów, powinna wkroczyć sprawiedliwość międzynarodowa. Wiek XX - wiek krwawych dyktatur - symbolicznie zamknęło utworzenie w 1998 roku Międzynarodowego Trybunału Karnego (w praktyce Trybunał rozpoczął działalność parę lat później) - stałego, niezawisłego sądu, powołanego do wymierzania sprawiedliwości oskarżonym o ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości i zbrodnie wojenne. Autorzy filmu przez niemal trzy lata obserwowali przy pracy prokuratora Trybunału - Luisa Moreno Ocampo i jego ekipę. W tym czasie Ocampo wszczął postępowanie przeciwko przywódcom ugandyjskiej Lord's Resistance Army i czterem kongijskim watażkom (trzech z nich siedzi już w areszcie w Hadze), a także wystawił nakaz aresztowania prezydenta Sudanu i trzech innych osób w związku z ludobójstwem w Darfurze. Największym problemem Trybunału pozostaje brak uznania przez niektóre światowe potęgi - przede wszystkim USA.
Godzina: 18:45
Ciotki
Rough Aunties
Czas trwania: 103'
Wielka Brytania
Reżyseria: Kim Longinotto
Rok produkcji: 2008
WATCH DOCS pozostaje wierny filmom Kim Longinotto, laureatki naszej nagrody w 2003 roku, jak ona pozostaje wierna najlepszym cechom swojego stylu, stanowiącego nową jakość w historii cinema vérité. „Ciotki" to piąty dokument Longinotto, jaki prezentujemy warszawskiej publiczności. Jak zwykle jest on pełnym autentyzmu, ciepłym, ale nie sentymentalnym portretem kobiet, które mają dość siły, żeby zmieniać społeczeństwo. Thuli, Mildred, Sdudla, Eureka i Jackie z pozarządowej organizacji Bobbi Bear niosą pomoc krzywdzonym i wykorzystywanym seksualnie dzieciom w Durbanie. Trudno wyobrazić sobie trudniejsze zadanie- zewsząd otaczają je: przemoc, nędza, rasizm, korupcja i apatia. Ale trudno przecenić siłę zgranego żeńskiego zespołu. Nie rozbijają go ani polityka, ani różnice w pochodzeniu społecznym i rasowym, jednoczy zaś przyjaźń i głębokie, spokojne przekonanie o sensie podejmowanych wspólnie działań. Longinotto potrafi mówić o najtrudniejszych sprawach z wrażliwością, współczuciem i nadzieją, ale też z wyzwalającą szczerością.
Godzina: 20:40
Człowiek, który pokonał Pentagon
The Most Dangerous Man in America
Czas trwania: 94'
USA
Reżyseria: Judith Ehrlich, Rick Goldsmith
Rok produkcji: 2009
Daniel Elsberg przez wiele lat był jednym z najbardziej efektywnych „jastrzębi" Pentagonu. Jako filar korporacji RAND (elitarnego sztabu doradców Departamentu Obrony), o wojnie w Wietnamie wiedział wszystko - tym bardziej, że jako ochotnik spędził kilka miesięcy na pierwszej linii frontu. W 1971 roku decyduje się na ujawnienie prasie ściśle tajnych dokumentów, demaskujących publiczne kłamstwa i hipokryzję kolejnych prezydentów USA, którzy kontynuowali wojnę w Wietnamie głównie po to, by „uniknąć niewygodnej kompromitacji". Po przekazaniu dokumentów redakcji „New York Timesa", Elsberg znika. Nixon ogłasza go „najniebezpieczniejszym człowiekiem w USA" i pod pozorem ochrony tajemnicy państwowej doprowadza do wstrzymania druku nowojorskiej gazety. Tymczasem Elsberg gorączkowo szuka w całej Ameryce kolejnych wydawców. Kiedy w końcu wpada w ręce FBI, opinia publiczna domaga się już głowy Nixona. Ten podejmie jeszcze ostatnią próbę uratowania swojej pozycji, która przejdzie do historii jako Afera Watergate... Film Judith Ehrlich i Ricka Goldsmitha ogląda się jak rasowy szpiegowski thriller, w którym niespodziewane zwroty akcji budują napięcie aż do satysfakcjonującego finału. W ten fascynujący sposób opowiedziane zostały jedne z najważniejszych wydarzeń w amerykańskiej historii wolności słowa i obywatelskiego nieposłuszeństwa. Wydarzenia, których sens jest dziś niezwykle aktualny.
Wstęp na wszystkie projekcje i dyskusję jest bezpłatny.
Organizatorami Festiwalu są:
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Społeczny Instytut Filmowy.
Lubelską edycję przygotowują:
Stowarzyszenie Homo Faber
Akademickie Centrum Kultury "Chatka Żaka"
Zakład Praw Człowieka UMCS
Centrum Praw Człowieka
Kinoteatr Projekt
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie.
Patronat medialny:
Gazeta w Lublinie
Polskie Radio Lublin
MojeMiasto
ZOOM. Lubelski Informator Kulturalny
Radio Centrum
TVP Lublin
Radio Eska
Mecenat:
Open Society Institute
Fundusz Inicjatyw ObywatelskichPartnerzy:
Partnerzy:
Ambasada Królestwa Niderlandów
Ambasada Kanady
Instytut Francuski
Canal +
Credit Suisse
MAart
Ministerstwo Kultury I Dziedzictwa Narodowego
Hotel Ibis
Fortima
Open Society Institute Global Drug Policy Program
UNICEF
Visegrad Fund
Czesko-niemiecki Fundusz Współpracy
Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych
Filmoteka Narodowa
Polski Instytut Sztuki Filmowej
Komentarze
- Brak komentarzy
Portal na którym w tej chwili znajdujesz się został wykonany dzięki dotacji Unii Europejskiej - Środki Przejściowe 2005 (TF2005/017-488.01.01.01) - w ramach projektu Akademia Obywatelska IV realizowanego w roku 2008. Portal, Akademia HF oraz pismo Opornik są jego kontynuacją.