Strona główna > Warto poczytać > Archiwum Opornika > Numer 38 (11/2008)

Bookmark and Share

BIRMA

Iza Zaliwska (2008-12-16)

Strona 4
Więcej fotek w galerii
Birma/Związek Myanmar jest krajem o powierzchni 676,6 tys. km2 położonym w zachodniej części południowo-wschodniej Azji. Graniczy z Bangladeszem, Indiami, Chinami, Laosem i Tajlandią. Przeważającą część terytorium Birmy zajmuje nizina rzeki Irawadi. Na północy i zachodzie nizina ta jest otoczona łańcuchem gór Patakaj, Kumon i Arakańskich, we wschodniej części rozciąga się Wyżyna Szan. Południowa część kraju położona nad Morzem Andamańskim zwęża się tworząc wąski pas na granicy z Tajlandią.

Pierwsze państewka w dolinie rzeki Irawadi zostały utworzone przez lud Pju. W IX wieku z Azji środkowej przybyły szczepy birmańsko-tybetańskie, które założyły państwo Pagan. Państwo to uległo rozpadowi na księstwa w XIII wieku jako wynik najazdów mongolskich. Na połowę XVIII wieku przypada zjednoczenie ziem birmańskich przez króla Alaungpaj. Po wojnach z Wielką Brytanią włączono ją w 1886 roku do Indii. W 1937 roku stała się oddzielną kolonią z własnym parlamentem i rządem. Na czasy II wojny światowej przypadają najazdy Japończyków. Ostatecznie w 1948 roku Birma uzyskuje niepodległość co zostaje potwierdzone przez Wielką Brytanię. W 1962 roku władzę w kraju przejmuje wojsko a od 1974 roku kraj staje się federacyjną republiką socjalistyczną na podstawie uchwalonej tego roku konstytucji. Gospodarka kraju zaczęła podupadać.

W latach 80. Birma/Myanmar była zaliczana do grupy najbiedniejszych i najsłabiej rozwiniętych krajów świata, do roku 1988 państwo korzystało z pomocy humanitarnej.
Kraj bardzo różnorodny pod względem etnicznym jest zasiedlony ogółem przez 135 mniejszości etnicznych. Na lipiec 2007 roku liczba ludności została oceniona na 47,4 mln. Około 60% ludności to Birmańczycy, poza tym większe grupy etniczne stanowią Szanowie, Karenowie, Arakańczycy. W Birmie zamieszkują ponadto Monowie, Czinowie, Kaczinowie, Kajowie i Chińczycy. Kraj wykazuje bardzo słabą urbanizację. Około 70% ludności mieszka na wsiach i zajmuje się rolnictwem, około 25% ludności mieszka w miastach. Przepaść między miastami a wsią jest olbrzymia. Prąd jest jedynie w miastach i w ośrodkach turystycznych, na wsiach nie ma wcale. Brak kanalizacji wodnej na wsiach powoduje, że musi być ona noszona zazwyczaj przez kobiety z odległych terenów. W 13 000 wiosek zasoby wody pitnej są niewystarczające. 879 wiosek cierpi na całkowity brak wody. W 1997 roku łączna długość dróg w kraju wynosiła ok. 28 tys. km, z czego tylko 12% miało nawierzchnię asfaltową. Ludzie ze wsi przemieszczają się za pomocą wozów zaprzężonych w woły przy czym przemieszczenie się na większe odległości stanowi nie lada problem. W różnych odległościach są porozmieszczane punkty kontrolne, gdzie trzeba się wylegitymować a większość ludności wiejskiej nie ma nawet wyrobionych dowodów tożsamości, z powodu wysokich kosztów wyrobienia takich dokumentów. Ludność wiejska pracuje zazwyczaj za jedzenie. Dostęp do opieki lekarskiej również jest utrudniony. Medycyna nie jest na złym poziomie. W miastach są nawet prywatne gabinety lekarskie, lecz problem stanowi cena leków, przez co stają się one nieosiągalne dla większości społeczności wiejskiej. Jedna kobieta-pielęgniarka przypada na dwie wioski. Pomaga ona kobietom przy porodzie. Kobiety zwykle rodzą w domach. Najczęstszymi schorzeniami są braki witaminy A oraz protein, niedowaga, anemia oraz zarobaczenie (44% kobiet, 33% dzieci).
89% ludności jest wyznawcami buddyzmu. Religia ma również wiele naleciałości. Wiara w magię, m.in. magię liczb podobno miała wpływ na podejmowane decyzje państwowe.
Klasztory buddyjskie znajdują się w centrum każdej miejscowości, w każdej wiosce jest przynajmniej jeden mnich, który jest osobą wykształconą, pomagającą w uczeniu. Szkoły monastyczne są odpowiedzialne za kształcenie.
Jeżeli chodzi o edukację istnieją jedynie szkoły podstawowe, za które można dostać zaświadczenie ukończenia. Niestety większość uczniów nie kończy podstawówki, gdyż muszą iść do pracy, pomagać rodzicom. Często dzieci 12/13-letnie są już werbowane do wojska.

W 1988 roku po kilkakrotnych zmianach nominałów pieniężnych wybuchły pierwsze na dużą skalę protesty, które pochłonęły kilka tysięcy ofiar. Doszło do zamachu stanu. Władzę przejęła Rada do spraw Przywrócenia Ładu i Porządku w Państwie, złożona z generałów. Aresztowano opozycjonistów, oficjalnie odrzucono ideologię komunistyczną, zapowiedziano reformę systemu - przywrócenie gospodarki rynkowej i wolne wybory. W tym też roku kraje stowarzyszone w UE wprowadziły zakaz eksportu sprzętu wojskowego do Birmy. W 1990 roku doszło do wolnych wyborów. Od czasów pierwszych protestów wykształciła się w państwie pro-demokratyczna opozycja - partia NLD (Narodowa Liga na Rzecz Demokracji) kierowana przez panią Aun Sang Suu Kyi. Partia ta wygrała w demokratycznie przeprowadzonych wyborach, nie zostało to zaakceptowane przez wcześniejszą władzę. Rada wojskowa nie pozwoliła zebrać się nowo powołanemu parlamentowi. Przeciwnicy starego reżimu zostali aresztowani, pani Aun Sang Suu Kyi od tamtego czasu pozostaje w areszcie domowym. W 1991 roku została nagrodzona Pokojową Nagrodą Nobla.
Konstytucja z 1974 została zawieszona. Marionetkowe, mianowane przez armię, Zgromadzenie Konstytucyjne pracowało nad nową konstytucją, wojskowi obiecywali przekazanie władzy cywilnym politykom, rozwiązanie podstawowych problemów kraju i ożywienie gospodarcze.

W Birmie/Myanmar prawa człowieka są naruszane przez przymusową pracę oraz angażowanie dzieci do wojska. Naruszane jest prawo do wolności wypowiedzi. Za wypowiedzi niezgodne z panującym ustrojem politycznym są wyznaczane kary. Wielu opzoycjonistów zostało aresztowanych oraz zaocznie skazanych pod koniec 2006 roku. Około 1160 z więzniów politycznych przetrzymywanych było w stale pogarszających się warunkach. Obywatele często zatrzymywani bez nakazu aresztowania, przetrzymywani następnie w odosobnieniu byli narażeni na tortury i poniżające traktowanie. Więźniowie polityczni są często osądzani w niespełniających standardów międzynarodowych, niesprawiedliwych procesach - często odmawia się im prawa do obrony, a za wiążące uważa się zeznania uzyskane podczas tortur.

W sierpniu 2007 roku w Birmie/Myanmar miały miejsce pokojowe demonstracje ludności wzburzonej zapowiedzią wzrostu cen paliwa. Każdego dnia coraz więcej osób zaczęło się przyłączać do protestujących. W mieście Pakkok siły bezpieczeństwa raniły protestujących mnichów. Duchowni wzywali do obniżki cen żywności, protestowali wobec więzienia ludzi za przekonania polityczne oraz nawoływali do rozpoczęcia dialogu w narodzie, co byłoby przyczyną rozwiązania problemu głębokich podziałów politycznych. 25 września zaczęto stosować represje wobec protestujących. W listopadzie 2007 roku Unia Europejska ogłosiła kolejne sankcje, zakazując inwestycji i obrotu birmańskimi kamieniami szlachetnymi i drewnem.

W lutym 2008 roku władze Myanmaru przygotowały projekt konstytucji i ustaliły datę przeprowadzenia referendum na 10 maja. Projekt konstytucji był tworzony przez 16 lat. Można w nim znaleźć odzwierciedlenie licznych ograniczeń praw człowieka, jakie miały miejsce w Birmie/Myanmar. Konsultacje w sprawie projektu konstytucji prowadzone były jedynie przez partie i grupy wspierające władzę i były raczej symboliczne. Narodowa Liga na Rzecz Demokracji (NLD) partie działające na rzecz mniejszości etnicznych oraz inne opozycyjne partie nie mogły zabrać głosu podczas przygotowywania projektu.
Na początku maja 2008 na terenie Birmy doszło do katastrofy. Na tereny kraju dotarł Cyklon Nargis. Uderzył w najbardziej zaludnioną część Birmy/Myanmar: Rangun(Yangon) i deltę Irrawaddy, gdzie mieszkało 24 mln ludzi. Początkowo oceniany jako najsłabszy przy tego rodzaju zjawiskach stał się cyklonem czwartej (przedostatniej) kategorii. Ponad milion ludzi zostało bez dachu nad głową, bez schronienia, jedzenia i wody pitnej. Ludność była całkowicie nie przygotowana na nadejście cyklonu, nie zostali powiadomieni w jakikolwiek sposób. Organizacje humanitarne, ONZ, USA, wiele krajów w bardzo krótkim czasie przygotowały pomoc dla kraju dotkniętego klęską. Rząd birmański po długim czasie namysłu zgodził się na wprowadzenie do kraju pomocy humanitarnej. Dnia 9 mają rząd skonfiskował ładunek z żywnością i zaopatrzeniem, które dotarły do Birmy ze Światowego Programu Żywnościowego w ramach ONZ. 15 maja władze podały do wiadomości, że 77, 738 osób zginęło a 55,917 uznano za zaginione. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża uznał, że liczba zgonów wynosiła między 68,833 a 127,990 z tendencją do wzrostu. Rząd, mimo wszystko 10 maja i 24 maja (w rejonach dotkniętych kataklizmem) zdecydował się przeprowadzić referendum w sprawie konstytucji. 92 % głosujących opowiedziało się za wprowadzeniem nowej konstytucji, która umacnia rządy wojskowe w Związku Myanmar. Konstytucja w wielu przypadkach jest kontrowersyjna, nie zapewnia ochrony i poszanowania podstawowych praw człowieka.
Pod koniec czerwca rząd birmański podał ostateczną liczbę 138,000 zmarłych jak i zaginionych w wyniku klęski żywiołowej. Można przypuszczać, że prawdziwa liczba ofiar pozostanie nieznana. Birma przed katastrofą eksportowała w dużej mierze ryż. W wyniku zniszczeń wyrządzonych przez Cyklon Nargis ponad połowa pól ryżowych kraju uległa zniszczeniu.

Bibliografia:

1.Multimedialna Encyklopedia PWN, 2004.
2.Warszyńska J.,Geografia turystyczna świata, cz. II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
3.Wykład z dnia 21. 11. 2008 prowadzony przez panią Sylwię Gil ze Stowarzyszenia Przyjaźń Polsko - Birmańska.
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1433815/Cyclone-Nargis
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/400119/Myanmar
http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=140579
http://amnesty.org.pl/no_cache/archiwum/aktualnosci-strona-artykulu/article/6100/589/category/50.html
http://amnesty.org.pl/no_cache/archiwum/aktualnosci-strona-artykulu/article/5906/589/category/5/neste/2.html
http://www.msz.gov.pl/Birma,Zwiazek,Myanmar,20999.html
http://przewodnik.onet.pl/1183,2,413255,info.html
http://www.wiadomosci24.pl/artykul/tragiczny_bilans_cyklonu_nargis_pomoz_birmie_65991.html
http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80292,5184428.html


Komentarze
Aby dodać komentarz pod własnym nazwiskiem musisz się zalogować, lub napisać pod tymczasowym nickiem (wymaga aktywacji)

Nick:Komentarz:
Brak komentarzy