Strona główna > Warto poczytać > Teksty > Polacy Ukraińcy. Mity, plotki i fake news'y

Bookmark and Share

Ukraina to nie państwo, a część Rosji

(2019-02-25)

PL / UA


PL
Wszechogarniający szum informacyjny, fake news i zalew mowy nienawiści powodują, iż we współczesnych społeczeństwach upowszechniają się różne „nowe” mity, negatywne stereotypy i uprzedzenia. Podobnie jest z mitem, upowszechnianym szczególnie w mediach społecznościowych, jakoby Ukraina nie była państwem, a jedynie częścią federacyjną Rosji. Autorem tego nieprawdziwego stwierdzenia miał być Sekretarz Generalny ONZ – Ban Ki-Moon. W rzeczywistości w 2016 roku miał on powiedzieć, iż Rosja ma kluczową rolę do odegrania w zakończeniu ukraińskiego konfliktu. Wypowiedź ta spotkała się zresztą ze stanowczym sprzeciwem ze strony władz ukraińskich.

Należy podkreślić, iż Rosja nie ma prawa do rozwiązywania konfliktu na Ukrainie, gdyż to ona jest głównym uczestnikiem tej agresji i to ona podtrzymuje ten konflikt. W cyberprzestrzeni prowadzona jest od kilku lat hybrydowa wojna informacyjna przez trolle i boty z terytorium Rosji, które świadomie manipulują poprzez fake news światową opinią publiczną w wielu sprawach (np. brexit, ruch antyszczepionkowy, kampania prezydencka w USA w 2016).
Fake news, to fałszywe, niedokładne lub wprowadzające w błąd informacje, stworzone, zaprezentowane i rozpowszechnione dla zysku lub rozmyślnego spowodowania szkody publicznej. Warto dodać, iż zjawisko fake news nie jest niczym nowym, jednak dostęp do nowych technologii zasięg tego zjawiska zmienił z lokalnego na globalny. Obecnie każdy może być przecież źródłem informacji, także tej nieprawdziwej (tzw. fenomen Facebooka).

Warto pamiętać, iż państwo to trwały związek ludzi stale zamieszkujących określone terytorium, podlegających władzy zwierzchniej. Nie ma jednej definicji państwa, a są różne grupy pojęć, np. można opisać państwo poprzez funkcje jakie musi spełniać; są też definicje, które wymieniają trzy elementy, jakie powinny wystąpić tj. ludność, terytorium i władza zwierzchnia; wreszcie znane są definicje socjologiczne, tj. państwo to społeczność polityczna, czyli zdolna do samowystarczalności wspólnota równych obywateli – całokształt stosunków społecznych pewnej zbiorowości ludzi. Podstawową formą życia zbiorowego społeczeństwa (ludności) w państwie jest naród, jako wspólnota o podłożu etnicznym, gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym wytworzona w czasoprzestrzeni, przejawiająca się – co warto podkreślić – w świadomości swych członków (istotny jest tutaj duchowy profil narodu, czyli jego tożsamość wewnętrzna).

Agnieszka Demczuk

dr Agnieszka Demczuk — prawniczka i politolożka, adiunkt w Zakładzie Praw Człowieka Wydziału Politologii UMCS w Lublinie; pracowała w Związku Gmin Lubelszczyzny w Lublinie, a następnie przez kilka lat w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w Warszawie.



UA
Довколишній інформаційний шум, fake news і мовний потік ненависті спричиняють те, що в сучасних суспільствах поширюються різні «нові» міфи, негативні стереотипи та упередження. Подібно, з міфом, який особливо поширюється в соціальних мережах, наче Україна не була державою, а лише федеративною частиною Росії. Автором цього неправдивого твердження мав бути Генеральний секретар ООН – Бан Кі-мун. Насправді ж, у січні 2016 року він мав сказати про те, що Росія має відіграти ключову роль у завершенні українського конфлікту. Ця теза, зрештою, зустрілася з однозначним спротивом зі сторони української влади.

Варто підкреслити, що Росія не має права розв’язувати конфлікт в Україні, оскільки це вона – головний учасник цієї агресії і це вона підтримує цей конфлікт. У кіберпросторі декілька років тролями та ботами ведеться гібридна інформаційна війна з території Росії, які свідомо маніпулюють через fake news світовою суспільною думкою в багатьох справах (наприклад, брексіт, рух проти вакцинації, президентська кампанія в США у 2016).

Fake news – це фальшива, не детальна або неправдива інформація, створена, представлена і поширена з метою збагачення або навмисного спричинення суспільної шкоди. Варто додати, що явище fake news – не нове, однак доступ до нових технологій мережу цього явища змінив із локального на глобальне. Зараз кожен може бути джерелом інформації, також і неправдивої (це так званий феномен Facebook).

Варто пам’ятати про те, що держава – це тривалий зв’язок людей, які мешкають на певній території і які підлягають верховенству влади. Немає одного визначення держави, є різні групи понять, наприклад, можна описати державу через функції, які вона мусить здійснювати; є також визначення, які наводять три елементи, які повинні виступити, тобто населення, територія і верховна влада; врешті, відомі і соціологічні визначення, де держава є політичною громадою, тобто вона здатна бути самодостатньою спільнотою рівних громадян – всеохопність суспільних стосунків певної групи людей. Основною формою збірного життя суспільства (народу) у державі є народ як спільнота з етнічним, економічним, політичним, суспільним і культурним підґрунтям, витвореним в часопросторі, який прокручується, на що варто звернути увагу, – у свідомості своїх членів (важливим тут є духовний профіль народу, тобто його внутрішня ідентичність).

Д-р Аґнєшка Демчук

Д-р Аґнєшка Демчук – юристка та політологиня, доцент на Кафедрі прав людини Факультету політології Університету Марії Кюрі-Склодовської; працювала в Об’єднанні ґмін Люблінщини, а згодом упродовж кількох років у Гельсінському фонді прав людини у Варшаві.





Komentarze
Aby dodać komentarz pod własnym nazwiskiem musisz się zalogować, lub napisać pod tymczasowym nickiem (wymaga aktywacji)

Nick:Komentarz:
Brak komentarzy