Jeśli chcesz być informowany/a na bieżąco o wydarzeniach prosto z Homo Faber, zapisz się do naszego newslettera.
Strona główna > Projekty > Zrealizowane > Witamy w Lublinie 2008 > Poradnik
Pracownicy agencji ochrony (zwani ochroniarzami) to osoby, które najczęściej możemy spotkać w supermarketach, na placach budowy, parkingach strzeżonych, a także na miasteczku akademickim UMCS.
Ich zadaniem jest:
- ochrona osób (zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej), oraz
- ochrona mienia (zapobieganie przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu i przeciwdziałanie powstawaniu szkody na mieniu oraz niedopuszczanie osób nieuprawnionych do wstępu na teren chroniony).
Najważniejsze uprawnienia ochroniarzy:
1. Legitymowanie osób przebywających na chronionym obszarze lub obiekcie
Przed rozpoczęciem legitymowania ochroniarz jest obowiązany:
- podać swoje imię i nazwisko. W razie potrzeby powinien okazać licencję lub inny dokument potwierdzający uprawnienia do podjęcia czynności. Powinien to zrobić w taki sposób, aby osoba legitymowana miała możliwość odczytania i zanotowania danych zawartych w tym dokumencie,
- podać podstawę prawną i przyczynę legitymowania.
Przystępując do legitymowania ochroniarz wzywa do okazania dokumentu tożsamości (dowodu osobistego lub innego dokumentu ze adresem i zdjęciem).
2. Ujęcie osób
Dotyczy to zazwyczaj osób zachowujących się agresywnie i stwarzających zagrożenie dla chronionych osób i mienia. Ujęta osoba powinna niezwłocznie zostać przekazana Policji.
Przy ujęciu ochroniarz jest obowiązany do:
- użycia zwrotu „służba ochrony”,
- wezwania do zachowania zgodnego z prawem i zaprzestania zachowania stwarzającego zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub chronionego mienia,
- uniemożliwienia oddalenia się ujętej osoby ze wskazanego miejsca,
- poinformowania osoby o ujęciu i jego przyczynach, osoba ujęta powinna zostać uprzedzona o tym, że ma wykonywać polecenia ochroniarza,
- wylegitymowania ujętej osoby.
O fakcie ujęcia ochroniarze powinni niezwłocznie powiadomić Policję i przekazać ujętą osobę przybyłym na wezwanie policjantom.
Ujęcia ochroniarze mogą dokonać także poza chronionym obszarem lub obiektem.
Pracownicy ochrony nie mają natomiast uprawnień do długotrwałego przetrzymywania osób (np. zamknięcia w jakimś pomieszczeniu na kilka godzin).
3. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego
Środki te to: siła fizyczna (chwyty obezwładniające lub podobne techniki obrony), pałka wielofunkcyjna, kajdanki, pies obronny, paralizator, broń gazowa i ręczne miotacze gazu (w pewnych sytuacjach również broń palna). Są to wszystkie środki przymusu, których może użyć ochroniarz, nie może zatem używać żadnych innych (np. metalowych rurek, noży, zabójczych ciosów kung-fu itp.).
Ochroniarz może zastosować środki przymusu tylko w przypadku, gdy ktoś stworzył zagrożenie dla chronionych osób lub mienia a także, gdy sam został zaatakowany.
Jednak zanim ochroniarz użyje środków przymusu, powinien wezwać do zachowania zgodnego z prawem i uprzedzić, że w razie nie podporządkowania się do wezwania może użyć tych środków.
Pracownik ochrony może stosować środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom istniejącej sytuacji i niezbędne do tego, aby dana osoba podporządkowała się wezwaniu do określonego zachowania.
Ochroniarz nie może zatem nikogo kopać po nerkach, walić głową o ścianę itp., tudzież stosować środków przymusu, gdy ktoś się uspokoił lub np. stoi obok i patrzy, co się dzieje.
Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, które wyglądają na mniej niż 13 lat, osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności można zastosować tylko siłę fizyczną i kajdanki. Po zastosowaniu środka przymusu wobec kobiety ciężarnej pracownik ochrony powinien zawsze wezwać lekarza.
Czego jeszcze ochroniarze nie mogą?
Ochroniarze nie mają np. uprawnień do przeszukiwania osób (czyli np. do przeglądania zawartości naszych siatek w sklepie) ani pomieszczeń (czyli np. naszego mieszkania). Nie mogą oni przetrzymywać nikogo np. na zapleczu sklepu i dokonywać “kontroli osobistej” w celu znalezienia skradzionych rzeczy.
W sytuacji, gdy ochroniarz w supermarkecie zażąda okazania zawartości plecaka, naszą dobrą wolą jest zgoda na to. Jednakże w sytuacji, gdy doszło do kradzieży w sklepie, a my nie chcemy pokazać plecaka, ochroniarze wezwą Policję.
Co jeśli ochroniarz przekroczył swoje uprawnienia?
Art. 50. ustawy o ochronie osób i mienia mówi: “Pracownik ochrony, który przy wykonywaniu zadań przekroczył upoważnienia lub nie dopełnił obowiązku, naruszając w ten sposób dobro osobiste człowieka, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5”.
W takiej sytuacji można złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez ochroniarza na Policję lub do prokuratury (więcej o składaniu zawiadomień w rozdziale dotyczącym Policji).
Ponadto jeśli doszło do naruszenia dóbr osobistych (znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej poprzez przeszukanie lub “kontrolę osobistą” itp.) wówczas osoba, której dobra zostały naruszone może wytoczyć przeciwko firmie ochroniarskiej proces cywilny (jak napisać pozew, gdzie go złożyć i jak wygląda proces cywilny dowiesz się w poradniach prawnych działających na wydziałach prawa UMCS i KUL, w których studenci prawa udzielają bezpłatnych porad prawnych; możesz również skorzystać z usług profesjonalnego prawnika, ale to, niestety, kosztuje).
Dobrze jest mieć świadków, którzy będą mogli zeznać na okoliczność przekroczenia uprawnień przez ochroniarzy. Dobrze jest również, jeśli w sytuacji, gdy sami widzimy zajście, podczas którego może dojść na naruszenia prawa przez ochroniarzy, podejść bliżej i przyjrzeć, co się dzieje. Poza tym, że będziemy mogli złożyć zeznania, sama obecność świadków może spowodować, że ochroniarze powstrzymają się od takich działań.
Najważniejsze przepisy prawa dotyczące działań ochroniarzy
(do ściągnięcia ze strony sejmowej isip.sejm.gov.pl):
- Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia,
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony, podejmowanych wobec osób znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów,
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego.
Uprawnienia pracowników ochrony
Jacek Białas (2008-09-29)Pracownicy agencji ochrony (zwani ochroniarzami) to osoby, które najczęściej możemy spotkać w supermarketach, na placach budowy, parkingach strzeżonych, a także na miasteczku akademickim UMCS.
Ich zadaniem jest:
- ochrona osób (zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej), oraz
- ochrona mienia (zapobieganie przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu i przeciwdziałanie powstawaniu szkody na mieniu oraz niedopuszczanie osób nieuprawnionych do wstępu na teren chroniony).
Najważniejsze uprawnienia ochroniarzy:
1. Legitymowanie osób przebywających na chronionym obszarze lub obiekcie
Przed rozpoczęciem legitymowania ochroniarz jest obowiązany:
- podać swoje imię i nazwisko. W razie potrzeby powinien okazać licencję lub inny dokument potwierdzający uprawnienia do podjęcia czynności. Powinien to zrobić w taki sposób, aby osoba legitymowana miała możliwość odczytania i zanotowania danych zawartych w tym dokumencie,
- podać podstawę prawną i przyczynę legitymowania.
Przystępując do legitymowania ochroniarz wzywa do okazania dokumentu tożsamości (dowodu osobistego lub innego dokumentu ze adresem i zdjęciem).
2. Ujęcie osób
Dotyczy to zazwyczaj osób zachowujących się agresywnie i stwarzających zagrożenie dla chronionych osób i mienia. Ujęta osoba powinna niezwłocznie zostać przekazana Policji.
Przy ujęciu ochroniarz jest obowiązany do:
- użycia zwrotu „służba ochrony”,
- wezwania do zachowania zgodnego z prawem i zaprzestania zachowania stwarzającego zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub chronionego mienia,
- uniemożliwienia oddalenia się ujętej osoby ze wskazanego miejsca,
- poinformowania osoby o ujęciu i jego przyczynach, osoba ujęta powinna zostać uprzedzona o tym, że ma wykonywać polecenia ochroniarza,
- wylegitymowania ujętej osoby.
O fakcie ujęcia ochroniarze powinni niezwłocznie powiadomić Policję i przekazać ujętą osobę przybyłym na wezwanie policjantom.
Ujęcia ochroniarze mogą dokonać także poza chronionym obszarem lub obiektem.
Pracownicy ochrony nie mają natomiast uprawnień do długotrwałego przetrzymywania osób (np. zamknięcia w jakimś pomieszczeniu na kilka godzin).
3. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego
Środki te to: siła fizyczna (chwyty obezwładniające lub podobne techniki obrony), pałka wielofunkcyjna, kajdanki, pies obronny, paralizator, broń gazowa i ręczne miotacze gazu (w pewnych sytuacjach również broń palna). Są to wszystkie środki przymusu, których może użyć ochroniarz, nie może zatem używać żadnych innych (np. metalowych rurek, noży, zabójczych ciosów kung-fu itp.).
Ochroniarz może zastosować środki przymusu tylko w przypadku, gdy ktoś stworzył zagrożenie dla chronionych osób lub mienia a także, gdy sam został zaatakowany.
Jednak zanim ochroniarz użyje środków przymusu, powinien wezwać do zachowania zgodnego z prawem i uprzedzić, że w razie nie podporządkowania się do wezwania może użyć tych środków.
Pracownik ochrony może stosować środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom istniejącej sytuacji i niezbędne do tego, aby dana osoba podporządkowała się wezwaniu do określonego zachowania.
Ochroniarz nie może zatem nikogo kopać po nerkach, walić głową o ścianę itp., tudzież stosować środków przymusu, gdy ktoś się uspokoił lub np. stoi obok i patrzy, co się dzieje.
Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, które wyglądają na mniej niż 13 lat, osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności można zastosować tylko siłę fizyczną i kajdanki. Po zastosowaniu środka przymusu wobec kobiety ciężarnej pracownik ochrony powinien zawsze wezwać lekarza.
Czego jeszcze ochroniarze nie mogą?
Ochroniarze nie mają np. uprawnień do przeszukiwania osób (czyli np. do przeglądania zawartości naszych siatek w sklepie) ani pomieszczeń (czyli np. naszego mieszkania). Nie mogą oni przetrzymywać nikogo np. na zapleczu sklepu i dokonywać “kontroli osobistej” w celu znalezienia skradzionych rzeczy.
W sytuacji, gdy ochroniarz w supermarkecie zażąda okazania zawartości plecaka, naszą dobrą wolą jest zgoda na to. Jednakże w sytuacji, gdy doszło do kradzieży w sklepie, a my nie chcemy pokazać plecaka, ochroniarze wezwą Policję.
Co jeśli ochroniarz przekroczył swoje uprawnienia?
Art. 50. ustawy o ochronie osób i mienia mówi: “Pracownik ochrony, który przy wykonywaniu zadań przekroczył upoważnienia lub nie dopełnił obowiązku, naruszając w ten sposób dobro osobiste człowieka, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5”.
W takiej sytuacji można złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez ochroniarza na Policję lub do prokuratury (więcej o składaniu zawiadomień w rozdziale dotyczącym Policji).
Ponadto jeśli doszło do naruszenia dóbr osobistych (znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej poprzez przeszukanie lub “kontrolę osobistą” itp.) wówczas osoba, której dobra zostały naruszone może wytoczyć przeciwko firmie ochroniarskiej proces cywilny (jak napisać pozew, gdzie go złożyć i jak wygląda proces cywilny dowiesz się w poradniach prawnych działających na wydziałach prawa UMCS i KUL, w których studenci prawa udzielają bezpłatnych porad prawnych; możesz również skorzystać z usług profesjonalnego prawnika, ale to, niestety, kosztuje).
Dobrze jest mieć świadków, którzy będą mogli zeznać na okoliczność przekroczenia uprawnień przez ochroniarzy. Dobrze jest również, jeśli w sytuacji, gdy sami widzimy zajście, podczas którego może dojść na naruszenia prawa przez ochroniarzy, podejść bliżej i przyjrzeć, co się dzieje. Poza tym, że będziemy mogli złożyć zeznania, sama obecność świadków może spowodować, że ochroniarze powstrzymają się od takich działań.
Najważniejsze przepisy prawa dotyczące działań ochroniarzy
(do ściągnięcia ze strony sejmowej isip.sejm.gov.pl):
- Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia,
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony, podejmowanych wobec osób znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów,
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego.
Portal na którym w tej chwili znajdujesz się został wykonany dzięki dotacji Unii Europejskiej - Środki Przejściowe 2005 (TF2005/017-488.01.01.01) - w ramach projektu Akademia Obywatelska IV realizowanego w roku 2008. Portal, Akademia HF oraz pismo Opornik są jego kontynuacją.